Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πιστεύουν εἶναι ἄνθρωποι μὲ λίγες στεναχώριες. Οι ἄνθρωποι ὅμως ποὺ δὲν ἔχουν πίστη ἔχουν μεγάλες στεναχώριες.

Ἁγίου Νικολάου Βελιμίροβιτς
Ἀμάθεια, θλίψη, στεναχώρια, αὐτὰ εἶναι σὰν τριπλὸ μαστίγιο πάνω ἀπὸ τὸ κεφάλι τοῦ καθενὸς ποὺ ξεχνάει καὶ ἀρνιέται τὸ Θεὸ καὶ δημιουργό Του. Ὅσο περισσότερο ὁ ἄνθρωπος συγκεντρώνει ἀσήμαντες γνώσεις, τόσο λιγότερο αἰσθάνεται πὼς ξέρει. Και ὅσο περισσότερο μαζεύει πλούτη, τόσο πιὸ φτωχὸς αἰσθάνεται. Ὅσο περισσότερο ὁ τέτοιου εἴδους ἄνθρωπος κυνηγᾶ τὴν τύχη, τόσο πιὸ βαθιὰ βυθίζεται στὸ σκοτάδι τῆς ἀπελπισίας.
Γνωρίζετε ποια εἶναι ἡ μεγαλύτερη ἀμάθεια; Ἀμαθεῖς εἶναι οἱ ἄνθρωποι, ποὺ δὲν γνωρίζουν τὸν Θεὸ καὶ τὴ δύναμή Του.
Εἶπε ὁ Κύριος στοὺς Σαδδουκαίους: «Πλανάσθε ἐπειδὴ δὲν γνωρίζετε οὔτε τὴν Ἁγία Γραφή, οὔτε τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ!» (Μάτθ. 22:29). Οἱ Σαδδουκαῖοι ἦταν ἄνθρωποι ποὺ γνώριζαν τὰ πάντα, ἀλλὰ δὲν πίστευαν στὸν Θεὸ καὶ στὴν ἀνάσταση τοῦ Κυρίου. Γνώριζαν τὰ πάντα, ἐκτὸς ἀπὸ τὸν Θεὸ καὶ τὴ δύναμή Του.
Ἡ γνώση τοῦ Θεοῦ εἶναι σὰν τὸ ἁλάτι ποὺ ἁλατίζει κάθε φαγητὸ καὶ τοῦ δίνει γεύση.
Σαδδουκαῖοι στὰ χρόνιά μας εἶναι οἱ Εὐρωπαῖοι, οἱ βαπτισμένοι στὸ ὄνομα τοῦ Κυρίου Ἰησοῦ Χριστοῦ! Οἱ Εὐρωπαῖοι, ἐπειδὴ ἀρνήθηκαν τὴ βάπτισή τους καὶ ντράπηκαν γιὰ τὸ Χριστό, κατέχουν γνώσεις ποὺ εἶναι κατώτερες καὶ ἀπὸ τὶς γνώσεις τῶν ἁπλῶν χωρικῶν. Μάταια περηφανεύτηκαν γιὰ τὶς γνώσεις τους καὶ μάταια τὶς θεώρησαν σὰν μέτρο τῆς ἀξίας τοῦ ἀνθρώπου.
«Ἀλλὰ ὅ,τι εἶναι ὑψηλὸ στοὺς ἀνθρώπους, εἶναι ἕνα τίποτε μπροστὰ στὸ Θεὸ» (Λούκ. 16:15).
Τὸ δεύτερο κακὸ ποὺ στὰ χρόνιά μας πιέζει τοὺς ἀνθρώπους εἶναι οἰ στεναχώριες. Στεναχώριες, μόνο στεναχώριες… Κοιτάξτε τοὺς ἀνθρώπους καὶ γρήγορα θὰ καταλάβετε ἀπὸ ποῦ προέρχονται τόσες στεναχώριες. Οἱ ἄνθρωποι ποὺ πιστεύουν εἶναι ἄνθρωποι μὲ λίγες στεναχώριες. Οι ἄνθρωποι ὅμως ποὺ δὲν ἔχουν πίστη ἔχουν μεγάλες στεναχώριες. Ἐπειδὴ οἱ ἄνθρωποι ποὺ αἰσθάνονται τὴν παρουσία τοῦ Θεοῦ στὴ ζωὴ τοὺς ἐλπίζουν, προσεύχονται στὸ Θεὸ καὶ μεταφέρουν τὶς δυσκολίες καὶ τὶς στεναχώριες τοὺς σ’ Αὐτόν.
«Ἀφήνω στὸ Θεὸ τὶς στεναχώριες μου καὶ αὐτὸς θὰ μὲ διαθρέψει», εἶναι γραμμένο στὸ Ψαλτήρι (54:23).
Ὁ Θεός, ὁ Σωτήρας μας, ἐπιθυμοῦσε νὰ ἐλευθερώσει τοὺς πιστούς Του ἀπὸ τὶς ἀσήμαντες στεναχώριες. Γι’ αὐτὸ εἶπε: «Μὴ μεριμνᾶτε γιὰ τὴ ζωή σας, τί θὰ φᾶτε καὶ τί θὰ πιεῖτε, οὔτε γιὰ τὸ σῶμα σᾶς τί θὰ ντυθεῖτε. Ἡ ζωὴ δὲν εἶναι σπουδαιότερη ἀπὸ τὴν τροφή; Καὶ τὸ σῶμα δὲν εἶναι σπουδαιότερο ἀπὸ τὸ ντύσιμο; Κοιτάξτε τὰ πουλιὰ ποὺ δὲ σπέρνουν, οὔτε θερίζουν, οὔτε συνάζουν ἀγαθὰ σὲ ἀποθῆκες κι ὅμως ὁ οὐράνιος Πατέρας σᾶς τὰ τρέφει. Ἐσεῖς δὲν ἀξίζετε πολὺ περισσότερο ἀπ’ αὐτά; Γι’ αὐτὸ πρῶτα ἀπὸ ὅλα να επιζητεῖτε τὴ βασιλεία τοῦ Θεοῦ καὶ τὴν ἐπικράτηση τοῦ θελήματός Του κι ὅλα αὐτὰ θὰ ἀκολουθήσουν» (Μάρκ. 6:25-26,33).
Ἀδελφοί μου, κοιτάξτε· οἱ μοναδικοὶ ἄνθρωποι, ποὺ πραγματικὰ ἔχουν τὴ χαρὰ τῆς ζωῆς, εἶναι ἐκεῖνοι ποὺ δέχτηκαν αὐτὴ τὴν ἐντολὴ τοῦ Χριστοῦ καὶ ζοῦνε σύμφωνα μ’ αὐτή. Οἱ στεναχώριες τρῶνε αὐτοὺς ποὺ βασανίζονται χωρὶς τὴ βοήθεια τοῦ Θεοῦ νὰ τελειώσουν τὶς δουλειές τους, νὰ ἐξασφαλίσουν ὅλες τὶς ἀνέσεις, νὰ προλάβουν ὅλα τὰ ταξίδια, νὰ πραγματοποιήσουν ὅλα τὰ σχέδιά τους, νὰ ἱκανοποιήσουν ὅλες τὶς ἐπιθυμίες τους.
Αὐτοὶ χτίζουν καὶ κάποιο ἀόρατο χέρι γκρεμίζει. Αὐτοὶ μαζεύουν καὶ κάποιος ἀόρατος ἄνεμος τὰ σκορπίζει. Αὐτοὶ τρέχουν, ἀλλὰ κάποιος μακραίνει τὸ ταξίδι τους καὶ ἀπομακρύνει τὸ στόχο τους. Γι’ αὐτὸ τὸ λόγο οἱ ἄθεοι τρῶνε τὸν ἑαυτό τους. Μεγαλώνουν πρὶν τὴν ὥρα τους, χάνουν τὴ δύναμή τους, τὴν ὑπομονή τους, βασανίζουν τὸ μυαλό τους, ἀποδυναμώνεται ἡ θέλησή τους. Τοὺς ρωτᾶνε: Γιὰ ποιὸ λόγο εἶστε ἔτσι; Καὶ ἀπαντᾶνε: Στεναχώριες, στεναχώριες…
Οἱ καημένοι ἄνθρωποι φόρτωσαν πάνω τους τὶς στεναχώριες τοῦ Θεοῦ. Καὶ οἱ στεναχώριες τοῦ Θεοῦ δὲν μποροῦν νὰ φύγουν χωρὶς τὴ δύναμη τοῦ Θεοῦ, οὔτε οἱ δουλειὲς τοῦ Θεοῦ μποροῦν νὰ τελειώσουν χωρὶς τὴ σοφία τοῦ Θεοῦ.
Τὸ τρίτο κακὸ ποὺ πιέζει τοὺς ἀνθρώπους στὰ χρόνιά μας εἶναι ἠ απελπισία. Ἀνθρωπότητα χωρὶς χαρὰ εἶναι ἡ ἀνθρωπότητα τῶν λευκῶν ἀνθρώπων ποὺ ἀρνήθηκε τὴ φιλία τοῦ Χριστοῦ καὶ βρῆκε ἄλλους φίλους. Η ἀπελπισία ὑπάρχει στοὺς μορφωμένους καὶ στοὺς πιὸ πλούσιους, ὑπάρχει στὶς γυναῖκες, ἀκόμη καὶ στὰ παιδιά.


Ἡ σφραγίδα τῆς ἀπελπισίας εἶναι ἡ αὐτοκτονία.
Ἀναρωτιέστε, γιατί ὑπάρχει τόση ἀπελπισία καὶ γιατί ὑπάρχουν τόσοι ἀπελπισμένοι στὴν ἐποχή μας; Ἀπὸ το άδειασμα τοῦ μυαλοῦ καὶ τὴν ἐρημιὰ τῆς καρδιᾶς. Ὁ νοῦς δὲν σκέφτεται τὸ Θεὸ καὶ ἡ καρδιὰ δὲν ἀγαπάει τὸ Θεό. Ὅλος ὁ κόσμος δὲν μπορεῖ νὰ γεμίσει τὸ ἀνθρώπινο μυαλό, αὐτὸ μπορεῖ μόνο ὁ Θεὸς νὰ τὸ κάνει. Χωρίς τὸ Θεὸ ὁ νοῦς εἶναι πάντα ἄδειος καὶ ὅλες οἱ γνώσεις ποὺ μπαίνουν στὸ μυαλὸ πέφτουν στὴν ἄβυσσο. Ἡ ἀγάπη ὅλου του κόσμου δὲν μπορεῖ νὰ γεμίσει τὴν καρδιὰ τοῦ ἀνθρώπου, ἐπειδὴ ἡ καρδιὰ νιώθει πὼς ἡ κοσμικὴ ἀγάπη ἀλλάζει καὶ εἶναι σὰν τὴν παλίρροια καὶ τὴν ἄμπωτη τῆς θάλασσας.


Ἀδελφοί μου, καὶ τὸ μυαλὸ καὶ ἡ καρδιὰ μᾶς ἀνήκουν στὸ Θεὸ καὶ μόνο ὁ Θεὸς μπορεῖ νὰ τὰ γεμίσει μὲ τὴ δύναμή Του: νὰ τὰ γεμίσει μὲ τὴ δική Του χαρούμενη σοφία, μὲ τὴν πίστη καὶ τὴν ἀγάπη.
– Χωρὶς τὸ Θεὸ ὅλα εἴναι αμαθεια.
– Χωρὶς τὸ Θεὸ ὅλα εἴναι στεναχωρια.
– Χωρὶς τὸ Θεὸ ὅλα εἴναι απελπισια.


Εἶπε ὁ Κύριος στοὺς μαθητές Του: «Ἐκεῖνος ποὺ εἶναι ὁ πιὸ ταπεινὸς μεταξὺ ὅλων σας, αὐτὸς εἶναι ὁ ἀνώτερος» (Λούκ. 9:48).
Αὐτὸς ποὺ ἔχει λιγότερες κοσμικὲς γνώσεις εἶναι καὶ ὁ λιγότερο περήφανος. Αυτός ποὺ στεναχωριέται λιγότερο μὲ τὶς ἀσήμαντες ἔγνοιες τῆς ζωῆς ἔχει τὴ μεγαλύτερη χαρὰ στὴ ζωή του. Αὐτὸς ποὺ ἀπελπίζεται λιγότερο εἶναι αὐτὸς ποὺ πράττει θεάρεστα ἔργα, καὶ πραγματικὰ ὁ τέτοιου εἴδους ἄνθρωπος εἶναι σημαντικὸς ἐνώπιόν του Θεοῦ.


Τέτοιος ἦταν ὁ λαός μας πρὶν ἀπὸ τρεῖς ἢ τέσσερις γενιές. Ὁ λαός μας τότε γνώριζε τὸν Θεὸ καὶ γι’ αὐτὸ τὸ λόγο δὲν ὑπέφερε ἀπὸ τὴν ἀμάθεια ἀπὸ τὴν ὁποία ὑποφέρει ἡ βιομηχανικὴ Εὐρώπη. Δὲν ὑπέφερε ἀπὸ πολλὲς στεναχώριες, ἐπειδὴ ἤλπιζε στὸ Θεὸ καὶ στοὺς ἁγίους του Θεοῦ. Δὲν ὑπέφερε ἀπὸ ἀπελπισία, γιατί ἤξερε πὼς ταξιδεύει μὲ τὸ ἅρμα τοῦ Θεοῦ, σύμφωνα μὲ τὸ θέλημά Του ἀπὸ τὸν ἕνα κόσμο στὸν ἄλλο κόσμο τοῦ Θεοῦ.
Πέσαμε πολὺ καὶ χάσαμε τὴ σοβαρότητα τῶν προγόνων μας.
Ἔχουμε ὅμως μέσα μᾶς μία τεράστια δύναμη καὶ μποροῦμε νὰ σηκωθοῦμε μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ. Ἂς σηκωθοῦμε μὲ τὴν εὐλογία τοῦ Θεοῦ, ἂς σηκωθοῦμε σήμερα, ἂς ἐξαγνιστοῦμε καὶ ἂς χαροῦμε, ἐπειδὴ ὁ Θεὸς μᾶς βλέπει καὶ μᾶς ὁδηγεῖ. Ἀμήν.




(Ἀπὸ τὸ βιβλίο: Ἁγίου Νικολάου Ἐπισκόπου Ἀχρίδος, “Μέσα ἀπὸ τὸ παράθυρο τῆς φυλακῆς. Μηνύματα πρὸς τὸν λαό”, Ἐκδόσεις «Ὀρθόδοξος Κυψέλη», Θεσσαλονίκη 2012, σ. 260)

paterikos