Απομαγνητοφωνημένη ομιλία μακαριστού γέροντος Αθανασίου Μυτιληναίου με θέμα:
«ΓΝΩΡΙΖΕΙΣ ΤΙΣ ΕΝΤΟΛΕΣ;»
[εκφωνήθηκε στην Ιερά Μονή Κομνηνείου Λαρίσης στις 26-11-1989] -[Β 228]
Σήμερα, αγαπητοί μου, μας διηγείται ο ιερός Ευαγγελιστής Λουκάς το περιστατικό που κάποιος νεαρός, άρχων και πλούσιος, ερώτησε τον Κύριον λέγοντάς Του: «Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω;». Και ο Κύριος τού υπέδειξε την οδόν των αρετών. «Τὰς ἐντολὰς οἶδας», του λέγει, «τις εντολές τις γνωρίζεις». Δηλαδή η οδός κατακτήσεως της αιωνίου ζωής είναι πάρα πολύ γνωστή. Είναι η οδός της τηρήσεως των εντολών.
Στον νεανίσκο, όμως, αυτόν η απάντησις αυτή ήταν απροσδόκητη· γιατί περίμενε κάτι άλλο. Επερίμενε κάτι το υπερέχον, κάτι το εκπληκτικόν. Κι όμως ο Κύριος ανέφερε την πεπατημένη εκείνη οδό, την πολύ γνωστή, της τηρήσεως των εντολών. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν πετάγματα υψηλά και νομίζουν ότι πρέπει να ανακαλύψουν ή να τους προσφερθεί όχι πια κάτι το τετριμμένο, αλλά κάτι το άλλο, κάτι το διαφορετικό, για να κατακτήσουν εκείνα που ποθεί η ψυχή των.
Εμείς όμως, αυτήν την βεβαιωτικήν απάντησιν του Κυρίου, που του είπε: «Τὰς ἐντολὰς οἶδας», δηλαδή «Τις εντολές τις γνωρίζεις», θα την μετατρέψουμε σε ερωτηματική: «Οἶδας τὰς ἐντολὰς;». «Γνωρίζεις τις εντολές;». Γιατί πρέπει να πούμε ότι εμείς οι Χριστιανοί έχομε άγνοια των εντολών του Θεού. Και δεν θα μπορούσε να μας πει ο Κύριος: «Τις εντολές τις γνωρίζεις». Αλλά τίθεται σε μας κατά ερωτηματικόν τρόπον. Γνωρίζομε τις εντολές; Αυτό το θέμα ακριβώς θα διερευνήσομε σήμερα, αγαπητοί μου, στην αγάπη σας, να ιδούμε, γνωρίζομε όντως τις εντολές;
Τι είναι οι εντολές; Εκείνα που εντέλλεται ο Θεός, εκείνα που παραγγέλλει. Εκείνα επί των οποίων ευχαριστείται ο Θεός, όταν εφαρμόζονται από τον άνθρωπο. Εκείνα που συνιστούν τις καλές σχέσεις του ανθρώπου με τον Θεό. Αυτό είναι οι εντολές. Γι’ αυτό γράφει και ο Απόστολος Παύλος εις την προς Ρωμαίους επιστολή του: «Καὶ μὴ συσχηματίζεσθαι τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλὰ μεταμορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς ὑμῶν, εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τί τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον». Ας προσέξομε τι γράφει ο Απόστολος Παύλος εδώ, αγαπητοί μου, εις τους Ρωμαίους. Καταρχάς, κατά έναν αρνητικόν τρόπον, συνιστά και λέγει εις τους Χριστιανούς της Ρώμης να μην συσχηματίζονται με τον κόσμον. Μην παίρνουν το ίδιο σχήμα που έχει ο κόσμος. Ο κόσμος είναι ένα σχήμα. Ένα σχήμα βέβαια του παρόντος αιώνος. Μέσα εις αυτό το σχήμα έρχονται πολλοί Χριστιανοί να τοποθετηθούν. «Σχήμα» θα πει «καλούπι», θα πει «φόρμα». Μέσα στο οποίο καλούπι έρχονται τώρα να καλουπιαστούν και να πάρουν την αυτήν μορφήν οι Χριστιανοί. Τι λέγει λοιπόν ο Απόστολος; «Όχι. Μη συσχηματίζεσθε», λέγει, «με τον κόσμον αυτόν». Αυτό αποτελεί μία βασική προϋπόθεση για να δημιουργηθεί μια, θα λέγαμε, μεταμόρφωση του νου μας, μια μεταμόρφωση της νοοτροπίας μας. Τι είπε; «Ἀλλὰ μεταμορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς ὑμῶν». «Αλλά εις το να μεταμορφώνεσθε, στο να αλλάζετε, η νοοτροπία σας, ο νους σας, και τούτο θα αποτελεί το κριτήριον με το οποίον θα μπορείτε να δείτε ποιες είναι οι εντολές του Θεού, ποιο είναι το θέλημα του Θεού». Στο να μπορέσομε δηλαδή να δοκιμάσομε, «εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς». Εις το να μπορέσομε να δοκιμάσομε, δηλαδή να μάθομε, να εξακριβώσομε με εμπειρικόν τρόπον το θέλημα του Θεού, τις εντολές του Θεού· οι οποίες, κατά τον Απόστολο Παύλο, όπως είδαμε εδώ, οι εντολές του Θεού εμφανίζονται με τρία γνωρίσματα.
Σήμερα, αγαπητοί μου, μας διηγείται ο ιερός Ευαγγελιστής Λουκάς το περιστατικό που κάποιος νεαρός, άρχων και πλούσιος, ερώτησε τον Κύριον λέγοντάς Του: «Διδάσκαλε ἀγαθέ, τί ποιήσας ζωὴν αἰώνιον κληρονομήσω;». Και ο Κύριος τού υπέδειξε την οδόν των αρετών. «Τὰς ἐντολὰς οἶδας», του λέγει, «τις εντολές τις γνωρίζεις». Δηλαδή η οδός κατακτήσεως της αιωνίου ζωής είναι πάρα πολύ γνωστή. Είναι η οδός της τηρήσεως των εντολών.
Στον νεανίσκο, όμως, αυτόν η απάντησις αυτή ήταν απροσδόκητη· γιατί περίμενε κάτι άλλο. Επερίμενε κάτι το υπερέχον, κάτι το εκπληκτικόν. Κι όμως ο Κύριος ανέφερε την πεπατημένη εκείνη οδό, την πολύ γνωστή, της τηρήσεως των εντολών. Υπάρχουν άνθρωποι που έχουν πετάγματα υψηλά και νομίζουν ότι πρέπει να ανακαλύψουν ή να τους προσφερθεί όχι πια κάτι το τετριμμένο, αλλά κάτι το άλλο, κάτι το διαφορετικό, για να κατακτήσουν εκείνα που ποθεί η ψυχή των.
Εμείς όμως, αυτήν την βεβαιωτικήν απάντησιν του Κυρίου, που του είπε: «Τὰς ἐντολὰς οἶδας», δηλαδή «Τις εντολές τις γνωρίζεις», θα την μετατρέψουμε σε ερωτηματική: «Οἶδας τὰς ἐντολὰς;». «Γνωρίζεις τις εντολές;». Γιατί πρέπει να πούμε ότι εμείς οι Χριστιανοί έχομε άγνοια των εντολών του Θεού. Και δεν θα μπορούσε να μας πει ο Κύριος: «Τις εντολές τις γνωρίζεις». Αλλά τίθεται σε μας κατά ερωτηματικόν τρόπον. Γνωρίζομε τις εντολές; Αυτό το θέμα ακριβώς θα διερευνήσομε σήμερα, αγαπητοί μου, στην αγάπη σας, να ιδούμε, γνωρίζομε όντως τις εντολές;
Τι είναι οι εντολές; Εκείνα που εντέλλεται ο Θεός, εκείνα που παραγγέλλει. Εκείνα επί των οποίων ευχαριστείται ο Θεός, όταν εφαρμόζονται από τον άνθρωπο. Εκείνα που συνιστούν τις καλές σχέσεις του ανθρώπου με τον Θεό. Αυτό είναι οι εντολές. Γι’ αυτό γράφει και ο Απόστολος Παύλος εις την προς Ρωμαίους επιστολή του: «Καὶ μὴ συσχηματίζεσθαι τῷ αἰῶνι τούτῳ, ἀλλὰ μεταμορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς ὑμῶν, εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς τί τὸ θέλημα τοῦ Θεοῦ, τὸ ἀγαθὸν καὶ εὐάρεστον καὶ τέλειον». Ας προσέξομε τι γράφει ο Απόστολος Παύλος εδώ, αγαπητοί μου, εις τους Ρωμαίους. Καταρχάς, κατά έναν αρνητικόν τρόπον, συνιστά και λέγει εις τους Χριστιανούς της Ρώμης να μην συσχηματίζονται με τον κόσμον. Μην παίρνουν το ίδιο σχήμα που έχει ο κόσμος. Ο κόσμος είναι ένα σχήμα. Ένα σχήμα βέβαια του παρόντος αιώνος. Μέσα εις αυτό το σχήμα έρχονται πολλοί Χριστιανοί να τοποθετηθούν. «Σχήμα» θα πει «καλούπι», θα πει «φόρμα». Μέσα στο οποίο καλούπι έρχονται τώρα να καλουπιαστούν και να πάρουν την αυτήν μορφήν οι Χριστιανοί. Τι λέγει λοιπόν ο Απόστολος; «Όχι. Μη συσχηματίζεσθε», λέγει, «με τον κόσμον αυτόν». Αυτό αποτελεί μία βασική προϋπόθεση για να δημιουργηθεί μια, θα λέγαμε, μεταμόρφωση του νου μας, μια μεταμόρφωση της νοοτροπίας μας. Τι είπε; «Ἀλλὰ μεταμορφοῦσθαι τῇ ἀνακαινώσει τοῦ νοὸς ὑμῶν». «Αλλά εις το να μεταμορφώνεσθε, στο να αλλάζετε, η νοοτροπία σας, ο νους σας, και τούτο θα αποτελεί το κριτήριον με το οποίον θα μπορείτε να δείτε ποιες είναι οι εντολές του Θεού, ποιο είναι το θέλημα του Θεού». Στο να μπορέσομε δηλαδή να δοκιμάσομε, «εἰς τὸ δοκιμάζειν ὑμᾶς». Εις το να μπορέσομε να δοκιμάσομε, δηλαδή να μάθομε, να εξακριβώσομε με εμπειρικόν τρόπον το θέλημα του Θεού, τις εντολές του Θεού· οι οποίες, κατά τον Απόστολο Παύλο, όπως είδαμε εδώ, οι εντολές του Θεού εμφανίζονται με τρία γνωρίσματα.
