Μετανάστες, ἡ ἰσχὺς τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας (!)

by Χρονογραφίες

Ἐξαιτίας του ἀναθεωρητισμοῦ τους, οἱ ἀπολογητὲς τοῦ σύγχρονου πολυπολιτισμοῦ θεωροῦν ὅτι ἡ Ρώμη χρειαζόταν μετανάστες γιὰ νὰ ἐνδυναμωθεῖ καὶ νὰ ἐπεκταθεῖ. Διαβάζουμε:


As the Roman emperors sought to expand and strengthen their empire, they recognized that immigration was a means for both. […] the emperors welcomed them into the labor force and military, keenly understanding that for the empire to grow and thrive it had to have new blood. Not only was the populace changing but the emperors themselves came from diverse backgrounds, from Spain to Syria. […] Between roughly 300 BC and AD 200, millions of immigrants came to Italy. Most arrived in chains, as slaves, the victims of Rome’s wars of expansion or of piracy. But others came of their own free will, either to seek their fortune or to lose themselves in the anonymity of a big city; with a population of about a million, Rome was the largest city in Europe or the Mediterranean. In this cosmopolitan place, people of various backgrounds and skill sets saw opportunities abounding. […] The Roman army represented new people as well. Men from Germany, the Danube River valley or the Balkans became the backbone of the legions. Meanwhile, soldiers from Italy were in short supply. […] The empire was bookended, in a sense, by rulers of starkly different origins. Augustus, the first emperor, was part Roman noble; his other ancestors were wealthy Italians. The first Christian emperor, Constantine, reached the throne nearly 350 year later. His father came from what is today Serbia and his mother came from today’s Turkey. In between these two men came emperors from Spain, North Africa, Croatia, Serbia, and Syria. They reflected the diversity of the empire they had made. The Roman Empire over the centuries welcomed new and different people, recognizing that greater strength—culturally, economically, militarily— lay with a growing populace that brought ideas, influence, and brawn. Yet, the newcomers were indeed Romans and were expected to adhere to the empire’s founding principles. The Latin language, Latin literature, basic Roman values such as honor and obedience, Roman architecture and urban planning, Roman law, and, above all, the Roman army, all endured. The immigrants changed Rome but Rome changed the immigrants in turn.

Πρῶτο τέχνασμα εἶναι ὁ ἐσφαλμένος ὁρισμὸς τῶν λέξεων. Μετανάστης εἶναι κάποιος ξένος. Ὁ ἐκτὸς συνόρων -διαφορετικά, μιλᾶμε γιὰ ἐσωτερικὴ μετανάστευση π.χ. Ἑλλήνων (ὄχι ξένων) στὴν Ἀθήνα. Στὴ Ρωμαϊκὴ αὐτοκρατορία δὲν ἦταν ξένοι οἱ ἄλλοι λαοί, κι αὐτὸ ἔγινε ἀκόμη πιὸ σαφὲς μετὰ τὸ 212 μ.Χ. Ἡ καταγωγὴ τῶν αὐτοκρατόρων ἀπὸ διάφορα μέρη ἐκτὸς Ἰταλίας δὲν ἀποδεικνύει τὴν ἄποψη γιὰ «μετανάστες» ποὺ ἐνδυναμώνουν τὴ Ρώμη. Οἱ ἐκρωμαϊσμένοι αὐτοὶ ποὺ ὑπῆρχαν σὲ διάφορα μέρη τῆς αὐτοκρατορίας, δὲν ἦταν μετανάστες ποὺ «ἐνσωματώνονταν» στὴ Ρώμη. Ἦταν συνειδησιακὰ Ρωμαῖοι. Εἶναι πραγματικὰ ἀφελὲς νὰ τονίζεται ἡ καταγωγὴ τοῦ Κωνσταντίνου ἀπὸ τὴ Βιθυνία ὡς ἐπιχείρημα ὑπὲρ τῆς ὠφέλειας ποὺ φέρνουν οἱ «μετανάστες», γιατὶ ἁπλούστατα στὴν ἐποχὴ τοῦ Κωνσταντίνου οἱ κάτοικοι τοῦ τόπου καταγωγῆς του θεωροῦνταν νομικὰ Ρωμαῖοι. Τὸ ἴδιο τὸ ἄρθρο ἀντιφάσκει στὸ τέλος, γιατὶ ἀποδέχεται ὅτι οἱ «μετανάστες» ἐκρωμαΐζονταν κι ἀποδέχονταν τὴ λατινορωμαϊκὴ κουλτούρα. Ἀποδέχεται λοιπόν, ὅτι τὸ μοντέλο ποὺ βοήθησε τὴν προκωνσταντίνεια Ρώμη δὲν ἦταν αὐτὸ τῆς ἐνσωμάτωσης ἀλλὰ ἐκεῖνο τῆς ἀφομοίωσης. Ἐπίσης, τὸ ἄρθρο ἀποδέχεται (χωρὶς ὁ συντάκτης του νὰ ἀντιλαμβάνεται τὴν ἀντίφασή του) ὅτι ἡ «μετανάστευση» στὴ Ρώμη ἀφοροῦσε κυρίως τοὺς δούλους. Εἶναι ἐξωφρενικὸ νὰ ἀποκαλοῦμε «μετανάστευση» τὴ δουλεία. Ὑπάρχει βεβαίως μιὰ ἀλήθεια, ποὺ λίγοι πολυπολιτισμικοὶ ἀντέχουν νὰ παραδεχτοῦν: Ὅπως οἱ περισσότεροι «newcomers» στὴ Ρώμη ἦταν δοῦλοι, ἔτσι καὶ οἱ τωρινοὶ newcomers ἐπιδιώκεται νὰ χρησιμεύσουν ὡς δοῦλοι (ποὺ θὰ ρίξουν τὰ μεροκάματα κ.λπ.).

Τραγικὸ λάθος συνιστᾶ καὶ ἡ ἄποψη ὅτι ὑπῆρχε μαζικὴ μετανάστευση, ἐπωφελὴς μάλιστα, στὴ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία. Ἡ Ρώμη εἶχε πληθυσμὸ περίπου ἑνὸς ἑκατομμυρίου στὰ τέλη τοῦ 3ου αἰώνα, σὲ σύνολο 60-65 ἑκατομμυρίων. Τὸ ἀδιαμφισβήτο γεγονὸς ὅτι ἡ Ρώμη καὶ ἄλλες μεγάλες πόλεις ἦταν πραγματικὰ κοσμοπόλεις ὅπου ἔβρισκες ἀνθρώπους κάθε καταγωγῆς, δὲν ἀποδεικνύει ὅτι σημαντικὸ ποσοστὸ τῶν πληθυσμῶν μετακινεῖτο μέσα στὴ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκατορία. Ἡ συντριπτικὴ πλειονότητα, ἐκτὸς ἀπὸ δούλους, στρατιῶτες καὶ ἐμπόρους, παρέμενε στὸν τόπο της (ὅπου καὶ ἐκρωμαϊζόταν) καὶ δὲν «μετανάστευε» -ἄλλωστε, ἡ μετακίνηση πληθυσμῶν ἐντὸς τῶν ὁρίων τῆς Αὐτοκρατορίας δὲν ἦταν «μετανάστευση» μὲ τὴν ἔννοια π.χ. ποὺ σήμερα καλοῦμε «μετανάστες» ὅσους μὴ Δυτικοὺς εἰσέρχονται βίαια (παράνομα) στὴ Δύση. (Οὔτε ὁ στρατιώτης ποὺ μετακινεῖται μὲ τὴ μονάδα του «μεταναστεύει».)

Ἔτσι ἀπομένει, πέρα ἀπὸ τὴ δουλεία, ἡ πραγματικὴ μετανάστευση, ποὺ ἀφοροῦσε πληθυσμοὺς ἐκτὸς τῶν ἑκάστοτε ὁρίων τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας: Οἱ γερμανικὲς καὶ ἀργότερα ἀραβικὲς εἰσβολές, ποὺ κατέστρεψαν τὸ δυτικὸ τμῆμα καὶ τὸ μισὸ τοῦ ἀνατολικοῦ τμήματος τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας. Οἱ Γερμανοὶ μισθοφόροι σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς Ἰλλυρίους, προέρχονταν κυρίως ἀπὸ περιοχὲς ἔξω ἀπὸ τὰ ρωμαϊκὰ σύνορα. Ἡ «μεγάλη μετανάστευση τῶν (γερμανικῶν) λαῶν» (Γότθοι, Φράγκοι, Βάνδαλοι κ.ἄ.) ὁδήγησε στὴν καταστροφὴ τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας. Γεγονὸς τὸ ὁποῖο ἀποκρύβουν οἱ ἀναθεωρητιστὲς τῆς πολυπολιτισμικότητας.

Μὲ ἄλλα λόγια, ὁ ὑπερβάλλων ζῆλος τῶν σημερινῶν φιλομουσουλμάνων Δυτικῶν τοὺς ὁδηγεῖ νὰ διαστρεβλώνουν πρῶτα τὴν ἔννοια τοῦ «μετανάστη» υἱοθετώντας την γιὰ τοὺς ἐλάχιστους, ἀριθμητικά, πληθυσμοὺς ποὺ μετακινοῦνταν ἐθελούσια ἀπὸ μιὰ περιοχὴ τῆς Ρωμαϊκῆς Αὐτοκρατορίας στὴν ἄλλη (κι ὄχι, ὅπως θὰ ἔπρεπε, γιὰ πληθυσμοὺς προερχόμενους ἔξω ἀπὸ τὰ ὅρια τῆς αὐτοκρατορίας), καὶ δεύτερον νὰ θεωρήσουν ὡς δευτερεύουσα ὑπολεπτομέρεια τὸ γεγονὸς ὅτι οἱ μεταναστεύοντες ἐκεῖνοι ρωμαϊκοὶ πληθυσμοί, σὲ ἀντίθεση μὲ τοὺς τωρινοὺς μετανάστες, ἐκρωμαΐζονταν καὶ ἐξελληνίζονταν πρόθυμα. Πράγματι, ὑπῆρξε ἕνας ἄραβας αὐτοκράτορας, ὁ Φίλιππος «ὁ Ἄραβας». Ἀλλὰ μεμονωμένα παραδείγματα ἐξελληνισμένων καὶ ἐκρωμαϊσμένων δὲν συνιστοῦν ἀπόδειξη περὶ μαζικῆς μετανάστευσης οὔτε γιὰ τὴν ὠφέλεια ποὺ ἀποκόμισε ἡ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία ἀπὸ τοὺς Ἄραβες μετανάστες. Ὅταν τὸν 7ο αἰώνα δεκάδες χιλιάδες «Ἄραβες Φίλιπποι» εἰσῆλθαν στὴ Ρωμαϊκὴ Αὐτοκρατορία, τὴν κατέστρεψαν.

Χρονογραφίες