Η απαρχή του θεσμού της παιδείας μέσα από την πίστη στο διδακτό της αρετής, του Β. Δ. Μακρυπούλια,

Η απαρχή του θεσμού της παιδείας μέσα από την πίστη στο διδακτό της αρετής του Β. Δ. Μακρυπούλια Πότε άραγε η ιδέα κατέπεσε χαμηλά προς την ανθρώπινη κοινωνία σε επίπεδα ώστε να διδαχθεί; Αντιστρέφοντας την όλη ερώτηση, άραγε  το διδακτό της ιδέας αποκαλύπτει την ταπείνωση αυτής σε τέτοια επίπεδα ώστε να καταστεί αντιληπτή από το σύνολο των ανθρώπων; Επιθυμεί η πρώτη ιδέα να καταστεί κτήμα των πολλών; Εάν ναι σημαίνει ότι κάτι επιθυμεί από τους ανθρώπους. Εάν όχι θα πρέπει να σκεφθούμε ότι οι λίγοι θα κανονίσουν την τύχη αυτού του κόσμου και οι πολλοί θα είναι θεατές.                 Προβάλλουν σιγά-σιγά τα πολλαπλά επίπεδα της παιδείας. Η παιδεία είναι κατ΄ αρχήν αυτή η  διαδικασία η οποία μεταβάλλει τις ιδέες από σκέψεις σε γνώσεις οι οποίες με τη σειρά τους μπορεί να γίνουν πράξεις. Η παιδεία είναι η  απαρχή μιάς υπέροχης κυκλικής πορείας η οποία με απαρχή την πρώτη ιδέα και αποδέκτη την τελική πράξη προσπαθεί να αποκαλύψει όλες τις θεωρητικές και πρακτικές δυνάμεις που απαρτίζουν την διάστασή μας. Εάν ονομάσουμε πρώτη ιδέα το θεό και τελική πράξη αυτής τον άνθρωπο η παιδεία είναι αυτή η οποία ως γνώση κατεβάζει το θεό στον άνθρωπο και ως πράξη ανεβάζει τον άνθρωπο στο θεό. Ούτως ή άλλως η παιδεία μεταφέρει τη σκέψη στο εργαστήρι της γνώσης(εκ του γίγνομα, γεννά πραγματικές ιδέες που πραγματικά μπορεί να γίνουν πράξεις). Άρα τελικά η παιδεία είναι το ταξείδι από το Είναι προς το Γίγνεσθαι και τανάπαλιν. Είναι η πορεία όπου η θεωρία ηθικοποιείται και αποδεικνύεται μέσα από την ανθρώπινη πράξη-οι άνθρωποι γνωρίζουν και πράττουν αναγκαστικά το ωραίο-αλλά και αντιστρόφως η ηθική πράξη δικαιολογείται από τη γνώση του αγαθού-ο σοφός πράττει ελλόγως το καλό. Σωστά λοιπόν ο Πίνδαρος και ο  Δημόκριτος μας άφησαν  τις  περίφημες  φράσεις  τους για την παιδεία-σε σχέση με τον άνθρωπο ως σύνολο εσωτερικότητας αλλά και εξωτερικότητας. Ο Πίνδαρος ρητά αναφέρει «γένοιο οίος εσσί μαθών» και ο Δημόκριτος το καταπληκτικό «η φύσις και η διδαχή παραπλήσιον εστί. και γάρ η διδαχή μεταρρυσμοί…».                 Το σημαντικό λοιπόν  είναι ότι η παιδεία είναι η απελευθέρωση όλων εκείνων των δυνάμεων οι οποίες διευκολύνουν αλλά και καταδεικνύουν τον τρόπο περάσματος διά και από τις μεταβλητές της παρούσης διάστασης, του θεού, της φύσης και του ανθρώπου(ο άνθρωπος εννοείται ως εαυτός).Ο Πίνδαρος ρητά εννοεί ότι ο άνθρωπος πρέπει να καταστεί η τελική δύναμη συνειδητής επαφής με την πρώτη ιδέα-αυτή είναι και η καθεαυτή κατάστασή του-αλλά και ο Δημόκριτος ευνοεί την πίστη και την σχέση του ανθρώπου με ένα μέγεθος όπως η φύση. Ο άνθρωπος όπως και η φύση είναι σύνολο δυνάμεων και ενεργειών οι οποίες αλλάζουν με ενδελέχεια προς το ωραίο και την τελική αυτοσυνειδητοποίηση για το ποιόν αυτής της διάστασης και τη θέση όλων μέσα σε αυτή. Η παιδεία εκμαιεύει τον άνθρωπο από το θεό ,τον μεγαλώνει και τον ωριμάζει μέσα στη φύση και τον τίκτει σε ένα κόσμο όπου ο άνθρωπος μπορεί να επιβάλει τη δική του οντική και ανοδική πορεία προς την επιστροφή στον κόσμο του αγαθού.                 Στις Ανατολικές θρησκείες η παιδεία ήταν μία υπόθεση εσωτερική και προσεκτικά θα λέγαμε αυστηρά «προσωπική» υπό την έννοια ότι ο άνθρωπος δειλά–δειλά είναι ακόμα ζών σε σχέση με το ον. Θα λέγαμε ότι το ον και οι δυνάμεις του-από το ντάρμα έως το ταό και τη δύναμη της νιρβάνα –είναι οι «διδάσκαλοι» και οι άνθρωποι οι «μαθητές». Η μάθηση είναι καθαρά εσωτερική υπόθεση και  το τέλειο είναι η εσωτερική οντολογική τοποθέτηση του ανθρώπου μέσα στο ον. Σε αυτή την ιστορική στιγμή η έννοια του διδακτού είναι κάτι τελείως εσωτερικό που αρχίζει από κάτι το καθαρά οντολογικό ως Επέκεινα και καταλήγει στον χαρισματικό και φωτισμένο άνθρωπο. Άρα η παιδεία τώρα είναι κάτι το ποιοτικό και όχι το ποσοτικό υπό την έννοια  ότι η πραγματική αλήθεια ανήκει σε λίγους εκλεκτούς και όχι σε ολόκληρη την κοινωνία μέσα από ένα ολοκληρωμένο εκπαιδευτικό σύστημα. Χαρακτηριστικά αναφέρεται ότι στις Ουπανισάδες διαμορφώνονται σημαντικές έννοιες όπως βράχμα και άτμαν, ρίτα, σάτγια και ντάρμα, κάρμα, μόσκα, μπχάβα και αμπχάβα, μάγια και αβίντγια, και άλλες που έπαιξαν κεντρικό ρόλο ειδικότερα στη θρησκεία του ινδουϊσμου. Εξετάζονται επίσης τα προβλήματα της κοσμογονίας, της εσχατολογίας και της θεολογίας, της διδασκαλίας για τη σωτηρία ,της δημιουργίας των όντων, και οι θεωρίες της γνώσης(το πρόβλημα του Είναι, του πραγματικού και του φαινομενικού χαρακτήρα του Εγώ και του απολύτου, των πηγών της γνώσης κ.λ.π). Διαβάστε περισσότερα: