Ἀφήνοντας τὸ πατρικὸ σπίτι στὴν Ἑλλάδα -καὶ τὴ Δύση

 Χρονογραφίες


Ἡ Καθημερινή, βοηθώντας κι αὐτὴ στὴν ἀποδόμηση τοῦ μόνου θεσμοῦ ποὺ ἔχει μείνει ὄρθιος ἀκόμη στὴν Ἑλλάδα τῆς κρίσης, τῆς οἰκογένειας, σὲ δύο ἄρθρα ὀδύρεται γιὰ τὸ γεγονὸς ὅτι στὸ σύνολο τῶν εὐρωενωσιακῶν χωρῶν ἡ Ἑλλάδα εἶναι πέμπτη ἀπὸ τὸ τέλος ὅσον ἀφορᾶ τὴν ἡλικία τῶν παιδιῶν ποὺ ἐγκαταλείπουν τὴν οἰκογενειακὴ ἑστία.



Ἐπιστρατεύει καὶ τὴν ψυχολογία (μιὰ νεοτερικὴ θρησκεία μὲ ἀξιώσεις ἐπιστημονικότητας) γιὰ νὰ ἀποκαλέσει προβληματικὴ πραγματικότητα τὴν κατάσταση αὐτήν. Ἐπιστρατεύονται ὅλα τὰ ἀμφίβολης ποιότητας φιλοσοφικὰ ἐπιχειρήματα γιὰ τὰ ψυχολογικὰ προβλήματα ποὺ συνεπάγεται ἢ προϋποθέτει τέτοιος τρόπος ζωῆς.

Στὴ συνέχεια, ἀρθρογράφος τῆς Καθημερινῆς ὑποστηρίζει ὅτι μὲ τέτοια ἀνατροφὴ ἡ οἰκογένεια δὲν ἀφήνει τοὺς νέους νὰ ἀνοίξουν τὰ φτερά τους. Ἕνα παράδειγμα ποὺ παραθέτει εἶναι ὅτι κανεὶς νέος δὲν καταδέχτηκε νὰ μαζέψει κεράσια στὴν ἐπαρχία. Ὁ Μαοϊσμὸς τοῦ «νὰ πᾶμε στὰ χωριὰ νὰ διδαχτοῦμε ἀπὸ τὸ Λαὸ» ταίριαξε μὲ τὸν νεοφιλελευθερισμὸ τοῦ «μάζεψε κεράσια κι ἔτσι θὰ ἀνοίξεις τὰ φτερά σου -καὶ ἴσως βγάλεις τὸ πρῶτο σου ἑκατομμύριο».

Ἡ ἑλληνίδα μάνα εἶναι στὸ στόχαστρο ἐπίσης τοῦ δεύτερου ἀρθρογράφου: Δίνει τοῦ παιδιοῦ της πορτοκαλάδα παρουσιαζόμενη μέσα στὸ ψυγεῖο, ὅπως ἡ διαφήμιση μᾶς δείχνει. Προσφάτως, διάφοροι πολιτικοὶ χῶροι ἔκαναν μεγάλο ἀγώνα γιὰ νὰ ἐξαφανίσουν τὴ φυσικὴ ὕπαρξη τῆς μητέρας ὑποστηρίζοντας ὅτι γιὰ τὴν ὑγιὴ ἀναπτυξη τῆς προσωπικότητας τοῦ παιδιοῦ ἀρκοῦν δυὸ ἄντρες γονεῖς. Ἡ γυναίκα πρέπει νὰ εἶναι πρῶτα ἐργάτρια καὶ δεύτερον ἀντικείμενο σεξουαλικῆς διέγερσης καὶ χρήσης, ὄχι μητέρα ἢ μόνο τριτευόντως μητέρα. Πράγματι, ἡ μέση ἑλληνίδα μάνα δὲν ἔχει γίνει
ἀκόμη εὐκατάσταση ψυχικὰ τσούλα ἀλλὰ οὔτε εἶναι μπουργκοφορούσα ἐξαρτημένη μεσανατολίτισσα. Ἡ ὁπτικὴ τῶν δύο ἄρθρων ἐκφράζει μιὰ νορδική (Βόρεια) πολιτισμικὴ προκατάληψη γιὰ τὸν «μέσο δρόμο» τῆς Ἑλληνίδας, ποὺ δὲν εἶναι ξυλοκοπούμενη σπερμοδόχος ἀλλὰ οὔτε ἔχει υἱοθετήσει (κρίνοντας ἀπὸ τὴν ἔντονη πολεμικὴ ἐναντίον της) τὸν καταστροφικὸ ἀτομικισμὸ τῆς Δύσης -πρὸς τὸ παρόν. Ἐνδιαφέρον εἶναι, ὅπως εἴδαμε καὶ σὲ παλιότερο ἄρθρο μας, ὅτι τὴν ἴδια νεοφιλελεύθερη ὁπτικὴ περὶ κακῶν παραδοσιακῶν γονιῶν ἔχουν καὶ οἱ νεολαῖοι χιπστεράδες ποὺ παραπονιοῦνται, ἀπὸ τὴ μιά, ὅτι «τὰ προσόντα τους δὲν ἀνταμείβονται δίκαια» καί, ἀπὸ τὴν ἄλλη, ὅτι οἱ καταπιεστικοὶ γονεῖς τοὺς ἀνάγκασαν (!) νὰ σπουδάσουν κάτι συγκεκριμένο (δηλ. νὰ ἀποκτήσουν αὐτὰ κι ὄχι ἄλλα προσόντα): Βεβαίως, οἱ νέοι αὐτοὶ δὲν τόλμησαν ποτὲ νὰ παρατήσουν τὶς καταναγκαστικὲς σπουδές, δηλαδὴ νὰ «τὰ σπάσουν» μὲ τοὺς γονεῖς τους, γιὰ νὰ γίνουν σπουδαῖοι καλλιτέχνες, μπαλαρίνες ἢ μαζευτὲς κερασιῶν. Ἐκ τῶν ὑστέρων μόνο μυξοκλαίγονται ἐς ἀεί, ζητώντας ἀπὸ τοὺς ἄλλους νὰ ἀναλάβουν πρωτοβουλία.

Καὶ τὰ δύο ἄρθρα ἐπιμένουν στὴν βολικὴ ψυχολογικὴ / ψυχολογίστικη ἑρμηνεία τοῦ ζητήματος. Μὲ αὐτὸν τὸν τρόπο κάνουν τρία πράγματα:

Πρῶτον, ἀποφεύγουν νὰ δοῦν τὸ στοιχεῖο τῆς οἰκονομικῆς κρίσης, ὅπου οἱ μισθοὶ τῶν 400-600 € δὲν ἐπαρκοῦν γιὰ νοίκι, ἐφορία καὶ γάμο. Οἱ δυτικοὶ νέοι, εἰδικὰ στὶς σκανδιναβικὲς χῶρες, μὲ τὴν ἐνηλικίωσή τους λαμβάνουν ἄμεσα ἀρκετὰ ἐπιδόματα ὥστε νὰ μποροῦν νὰ νοικιάσουν σπίτι καὶ νὰ περνᾶνε σχετικὰ ἀνεκτὰ τὴ ζωή τους, ἀλλὰ σὲ κάθε περίπτωση νὰ ζοῦν μόνοι τους. Ἂν μάλιστα κάνουν παιδί, τὰ ἐπιδόματα πολλαπλασιάζονται. Ὥστε τὰ δύο ἄρθρα τῆς Καθημερινῆς παρουσιάζουν τὴ μισὴ ἀλήθεια ὅσον ἀφορᾶ τὴν Ἑλλάδα καὶ τὴ Δύση: Ἀποκρύβουν τὰ ποικίλα ἐπιδόματα ποὺ δὲν ὑπάρχουν στὴν Ἑλλάδα ἀλλὰ μόνο στὴ Δύση (οἱ νεοφιλελεύθεροι μισοῦν τὰ ἐπιδόματα χαρακτηρίζοντάς τα σοσιαλιστικῆς νοοτροπίας). Οἱ ἐν Ἑλλάδι δεξιοὶ «ἀπελευθερωμένοι» φιλελεύθεροι θέλουν καὶ τὴν πίτα (τῶν ἐπιδομάτων) ἀφάγωτη ἀλλὰ καὶ τὸ σκύλο χορτάτο.

Δεύτερον, ἀποφεύγουν νὰ δοῦν τὸ πολιτισμικὸ στοιχεῖο. Σύμφωνα μὲ τὴ συλλογιστική τους οἱ Νότιοι γονεῖς δημιουργοῦν νέους ἀνθρώπους ἀνίκανους νὰ ἀντιμετωπίσουν τὴν σκληρὴ πραγματικότητα τῆς κοινωνίας. Θὰ μποροῦσε ὡστόσο νὰ ἀντιπαραθέσει κάποιος στὴν παραπάνω συλλογιστικὴ τὴν ἄποψη ὅτι τὸ μοντέλο τῆς ἐκδίωξης τῶν παιδιῶν στὰ 18 ὁδηγεῖ σὲ κοινωνίες ἀκοινώνητες, ἀκραίου ἀτομικισμοῦ, ὅπου κυριολεκτικὰ ὅποιος δὲν ἔχει λεφτὰ «ψοφάει» χωρὶς βοήθεια ἀπὸ κανέναν. Σὲ κοινωνίες σκληρότητας, ἄρα κι ἐγκληματικότητας, ἄρα καὶ φόβου. Σὲ κοινωνίες χωρὶς ἀλληλεγγύη καὶ συνοχή, ποὺ πέφτουν εὔκολο θύμα τῶν κολλεκτιβιστικῶν ὑποσχέσεων ἢ τῶν ἀπειλῶν ἐκ μέρους τῶν κολλεκτιβιστῶν ποὺ διαμένουν ἐκεῖ. Τώρα πλέον, ποὺ τὸ κοινωνικὸ κράτος ὑποχωρεῖ ἐνῶ ἡ νοοτροπία τῆς ἐκδίωξης ἀπὸ τὸ σπίτι συνεχίζεται, θὰ ἔχουμε περισσότερους ἄστεγους, ὑπογεννητικότητα, ἐγκλήματα, διάλυση. Ἡ «σκληρὴ πραγματικότητα» ἐπιτείνεται, δηλαδή, καὶ δὲν καταπολεμᾶται μὲ τέτοιο οἰκογενειακὸ μοντέλο. Ἁπλά, οἱ ἀρθρογράφοι τῆς Καθημερινῆς βασίζονται σὲ καρικατοῦρες κι ἀκραῖες περιπτώσεις τοῦ ἀντίθετου μοντέλου. Συνεπῶς, κάθε μοντέλο «ἡλικίας ἐγκατάλειψης τῆς οἰκογενειακῆς ἑστίας» ἔχει τὰ θετικὰ καὶ τὰ ἀρνητικά του. Αὐτὸ εἶναι τόσο προφανὲς ὥστε εἶναι νὰ ἀπορεῖ κάποιος πῶς ἐπέζησαν ἐπὶ τόσους αἰῶνες καὶ χιλιετίες οἱ Νότιοι καὶ Βαλκανικοὶ εὐρωπαϊκοὶ λαοὶ ποὺ τάχα οἰκοδομοῦσαν κοινωνίες ἀνίκανες νὰ ἐπιβιώσουν καὶ νὰ ἀντιμετωπίσουν τὰ προβλήματά τους -ἂν πιστέψει τὴν μονομέρεια τῆς συλλογιστικῆς τῶν δύο ἄρθρων ποὺ θέλουν νὰ ὑπάρχει ἕνα καὶ μόνο πολιτισμικὸ μοντέλο ἡλικίας ἐγκατάλειψης τοῦ πατρικοῦ.

Ἄλλωστε, ἡ σύγκριση μεταξὺ τοῦ ΑΕΠ καὶ τῆς ἡλικίας ἀποχώρησης τῶν νέων ἀπὸ τὸ πατρικὸ δείχνει κάποια πράγματα δυσάρεστα γιὰ τοὺς φιλελεύθερους προοδευτικοὺς -καὶ γι’ αὐτὸ ἀποφεύγεται. Ἡ Ἰταλία ἔχει ὑψηλότερη ἡλικία ἀποχώρησης τῶν νέων ἀπὸ τὸ πατρικὸ σπίτι ἔναντι τῆς Ἑλλάδας, ἀλλὰ εἶναι σαφέστατα πιὸ πλούσια ὡς κράτος ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα: Σύμφωνα μὲ τὰ δυὸ ἄρθρα τῆς Καθημερινῆς θὰ περίμενε κάποιος ὅτι τὸ γεγονὸς πὼς οἱ ἰταλοὶ νέοι νταντευόμενοι περισσότεροι ἀπὸ τοὺς ἕλληνες νὰ δημιουργοῦσε μιὰ περισσότερο μαμόθρεφτη κοινωνία, ποὺ δὲν μπορεῖ νὰ ἀντιμετωπίσει «τὸ ἄγνωστο» / «τὶς προκλήσεις» -κι ὅμως, μπορεῖ. Ἀντίστροφα: ἡ Ἐσθονία, ἡ Λιθουανία, ἡ Τσεχία, ἡ Λετονία, ἡ Βουλγαρία, χῶρες-ναυάγια, ἔχουν μικρότερη ἡλικία ἀποχώρησης τῶν νέων τους ἀπὸ ὅ,τι ἡ Ἑλλάδα. Αὐτὸ θεωρητικὰ θὰ δημιουργοῦσε μιὰ κοινωνία ποὺ ξέρει νὰ ἀντιμετωπίζει «τὶς προκλήσεις», ποὺ δὲν δηλητηριάζει τὶς σχέσεις στὸ τρίγωνο «πατέρας-μητέρα-παιδί», μιὰ κοινωνία ποὺ λάμπει ἀπὸ τὴν πολλὴ διαύγεια τῶν ἄψογων σχέσεων μεταξὺ τῶν μελῶν της κ.λπ. Βεβαίως, οἱ χῶρες αὐτὲς εἶναι ἀδιόρθωτα κατεστραμμένες. Βεβαίως, οἱ νέοι σὲ αὐτὲς ἔχουν μάθει νὰ μαζεύουν τὰ ἑσπεριδοειδὴ ἢ νὰ γίνονται πόρνες, κι ἔτσι δὲν γεννᾶνε παιδιά, δὲν φροντίζουν γιὰ τοὺς γονεῖς, ὁ πληθυσμὸς μειώνεται καὶ ὅλα πᾶνε κατ’ εὐχήν. Συνεπῶς, τὸ τί κοινωνία, ἀνήμπορη καὶ ἐσωστρεφὴς ἢ δυναμικὴ καὶ ἐξωστρεφής, θὰ προκύπτει δὲν ἐξαρτᾶται ἀπὸ τὸ ζήτημα αὐτό.

Τρίτον, τὰ ἄρθρα καταλήγουν νὰ χαρακτηρίσουν «ψυχικὰ προβληματικούς» (ἔμμεσα, ἀλλὰ σαφέστατα!) ὁλόκληρους πολιτισμοὺς καὶ λαούς. Βεβαίως, σὲ κάθε λαὸ ὑπάρχουν ψυχασθενεῖς κι ἀκραῖες ἐφαρμογὲς τοῦ ἰδίου πολιτισμικοῦ προτύπου, ἀλλὰ εἶναι ἐπιστημονικὰ ἀβάσιμο νὰ χαρακτηριστεῖ γενικὰ ἕνας λαὸς καὶ πολλοὶ λαοὶ ὡς τέτοιοι. Γιὰ παράδειγμα, οἱ βρετανοὶ γονεῖς κάποιας γνωστῆς τοῦ β’ ἀρθρογράφου ποὺ δὲν τῆς ἐπέτρεψαν νὰ διαμείνει στὸ δωμάτιο τοῦ πατρικοῦ της κατὰ τὰ Χριστούγεννα στὶς φοιτητικὲς διακοπές, παλιμπαιδίζουν καθὼς θέλουν γιὰ τὸν ἑαυτό τους (στὰ 50 τους) καὶ τὸ παιδικὸ δωμάτιο τῆς κόρης τους ἀκόμη καὶ κατὰ τὶς γιορτές. Γιατί τὸ χρειάζονται τόσο πολύ; Γιὰ τὶς γεροντο-περιπτύξεις τους, μήπως, ἢ γιὰ τὴ δεύτερη ἐφηβεία τους (party animals καὶ ξεμωραμένοι ποὺ «ἀπολαμβάνουν τὴ ζωὴ» λίγο πρὶν ἀπὸ τὸν τάφο -γιατὶ ἕως τώρα «ὑπέφεραν»); Μήπως ἡ γέννηση ἑνὸς παιδιοῦ «τοὺς κατέστρεψε» γιὰ δυὸ δεκαετίες τὴν ψυχικὰ διεστραμμένη φαντασίωση περὶ αἰώνιας νεότητας, χωρὶς ἄγχος γιὰ φροντίδα ἀνήμπορων τρίτων, καὶ παίρνουν τὴν ἐκδίκησή τους στὸν αἴτιο; Ποῦ βρίσκεται τὸ κακὸ στὸ ὅτι οἱ Ἕλληνες καὶ μὴ Νορδικοὶ γονεῖς «ἀρνοῦνται να αποχωριστούν τα βλαστάρια τους»; Μιλᾶμε γιὰ μιὰ σχέση ποὺ ὅμοιά της δὲν ὑπάρχει. Εἶναι ἀπόλυτα φυσιολογικὸ νὰ θὲς νὰ εἶσαι κοντὰ (ὄχι ἀπαραίτητα στὸ ἴδιο σπίτι) καὶ νὰ παρακολουθεῖς τὴν πορεία ἀνθρώπων ποὺ εἶναι σὰρξ ἐκ τῆς σαρκός σου. Νὰ χαίρεσαι ἔχοντάς τους κοντά, συνεχίζοντας τὴ σχέση ποὺ εἶχες μὲ ἄλλο τρόπο, κι ὄχι ἀντικρύζοντάς τους μιὰ φορὰ στὰ τρία χρόνια οὔτε μέσῳ τοῦ skype, σὰν τὶς ἀμερικάνικες ταινίες ὅπου ὁ γιὸς ξεχνάει νὰ πάρει τηλέφωνο τοὺς «γέρους» του τὰ Χριστούγεννα. Οἱ Ἕλληνες συνεχίζουν ἢ συνέχιζαν ἕνα πρότυπο συμβίωσης ὅπου οἱ γονεῖς βρίσκονται κοντὰ ἤ (σπανιότερα, πιά) στὸ ἴδιο σπίτι. Ἀκόμη καὶ στὰ χωριά, ὅπου τὰ παιδιὰ δούλευαν ἀπὸ μικροί, καὶ συνεπῶς δὲν ἐτίθετο ζήτημα τεμπελιᾶς καὶ μεταπολιτευτικῆς καλοπέρασης, ὄχι σπάνια τὸ νέο σπιτικὸ ἦταν δίπλα στὸ παλιό, τῶν γονιῶν. Γιατὶ ἁπλούστατα, ἡ ἰσχὺς ἦταν ἐν τῇ ἑνώσει, ἐνῶ ἀντιθέτως ὅσο περισσότερα ἄτομα ζοῦν μόνα τους τόσο περισσότερα σπαταλοῦν ἀνὰ ἄτομο. Ὅποιος μὲ τὸ μυαλό του ἔχει συνδέσει μονοσήμαντα τὴν εὐημερία τῆς κοινωνίας, τῆς κάθε κοινωνίας, μὲ τὸ νορδικὸ πρότυπο οἰκογένειας, σφάλλει.

Ἡ ἑλληνικὴ οἰκογένεια, ἐμποδίζει τὴν πλήρη ἐξατομίκευση – δουλοποίηση κατὰ τὰ δυτικὰ καὶ ἀσιάτικα πρότυπα. Ἡ ἑλληνικὴ οἰκογενειακὴ ἰδιοκτησία ἐμποδίζει τὴν προλεταριοποίηση ἄρα καὶ τὴν κινεζοποίηση -κατ’ ἄλλους, τὸν ἐρχομὸ τῆς Ἐπανάστασης). Ἡ ἑλληνικὴ οἰκογενειακὴ ἐπιχείρηση ἐμποδίζει τὴν κυριαρχία τῶν μεγάλων ὀλιγοπωλίων καὶ τῶν ξένων μεγάλων ἑταιρειῶν. Ἡ «ἑλληνικὴ» θρησκεία ἐμποδίζει τὶς κανιβαλιστικὲς τάσεις τῶν νορδικῶν κ.ἄ. θρησκειῶν. Βεβαίως, μιλᾶμε γιὰ ἕναν πολιτισμὸ ποὺ γιὰ ἀνώτερο ἄνθρωπο ἔχει μιὰ μητέρα, τὴν Παναγία, καὶ ποὺ ἀκόμα καὶ τὰ πιὸ λοῦμπεν κι αἱμοβόρα στρώματά του φωνάζουν τὴ μάνα τους: «Ἂν εἶσαι μάνα καὶ πονεῖς, ἔλα στ’ Ἀνάπλι νὰ μὲ δεῖς, κλάψε νὰ μ’ ἀπαλλάξουνε». 29 εἰδικοί, ποὺ ἔχουν ἀλλαξοπιστήσει πολιτισμικά, ἔχουν δημοσιεύσει τὶς ἀποφάσεις τους. Ὁ ἑλληνικὸς πολιτισμὸς βλάπτει καὶ πρέπει νὰ πεθάνει.