Σύμφωνα με επίσημο έγγραφο του Υπουργείου Παιδείας που εστάλη προς την Ιερά Σύνοδο της Εκκλησίας της Ελλάδος, τον Μάρτιο του 2018, οι απαλλαγές από το μάθημα των Θρησκευτικών κατά τα σχολικά έτη 2014-2015 έως και 2017-2018 διαμορφώθηκαν ως εξής:
Σχολικό έτος 2014-2015 – απαλλαγές: 13.903
Σχολικό έτος 2015-2016 – απαλλαγές: 6.043 – ποσοστό επί του συνόλου των μαθητών: 0,5 %
Σχολικό έτος 2016-2017 – απαλλαγές: 10.566 - ποσοστό επί του συνόλου των μαθητών: 0,87 %
Σχολικό έτος 2017-2018 – απαλλαγές: 6.186 - ποσοστό επί του συνόλου των μαθητών: 0,51 %
Από τα στοιχεία αυτά προκύπτουν μερικά λογικά συμπεράσματα:
1. Οι απαλλαγές, ακόμη και πριν την εγκύκλιο Λοβέρδου το 2015 που προέβλεψε τη ρητή αναφορά «δεν είμαι Χριστιανός Ορθόδοξος» στην Αίτηση απαλλαγής, δεν αφορούσαν περισσότερο από το 1% του συνολικού μαθητικού πληθυσμού της χώρας.
2. Η εφαρμογή των νέων Προγραμμάτων Σπουδών, που γενικεύθηκε σε όλα τα σχολεία το σχολικό έτος 2016 – 2017, όχι απλώς δεν οδήγησε σε μείωση των απαλλαγών αλλά σχεδόν τις διπλασίασε σε σχέση με το ακριβώς προηγούμενο σχολικό έτος. Τα «νέα Θρησκευτικά για όλους τους μαθητές» που οι συντάκτες τους έλεγαν πως θα οδηγούσαν σε οριστική κατάργηση των απαλλαγών σταδιακά, οδήγησαν σε αύξησή τους, ιδιαίτερα κατά το πρώτο έτος εφαρμογής τους!
3. Το σχολικό έτος 2017-2018 και ενώ αναμένονταν οι πρώτες δικαστικές αποφάσεις για τις προσφυγές στο ΣτΕ εναντίον των «Θρησκευτικών Φίλη», οι απαλλαγές μειώθηκαν και περιορίστηκαν στο σύνηθες ποσοστό της μισής περίπου μονάδας επί τοις εκατό στο σύνολο των μαθητών. Να σημειωθεί πως γονείς Ορθοδόξων μαθητών που ρωτούσαν εάν θα έπρεπε να ζητήσουν απαλλαγή των παιδιών τους από τα πολυθρησκειακά Θρησκευτικά δεν το έπραξαν, λόγω των εύστοχων ενεργειών των Χριστιανικών Σωματείων και εν αναμονή των αποφάσεων του ΣτΕ που τελικώς την άνοιξη του 2018 ακύρωσαν τα «Θρησκευτικά Φίλη».
4. Όπως γνωρίζουν πολλοί από τους διδάσκοντες το μάθημα των Θρησκευτικών στις τάξεις των ελληνικών σχολείων υπάρχει μια μεγάλη ομάδα αλλοθρήσκων και ετεροδόξων μαθητών που δεν κάνουν χρήση του δικαιώματος απαλλαγής, παρακολουθούν κανονικά το μάθημα και βαθμολογούνται όπως όλοι οι ορθόδοξοι χριστιανοί συμμαθητές τους. Ατυχώς λόγω των νέων ρυθμίσεων του Υπουργείου που προβλέπουν την μη καταγραφή του θρησκεύματος των μαθητών στο πληροφοριακό σύστημα myschool δεν είναι δυνατόν να δοθεί στη δημοσιότητα το ενδιαφέρον στατιστικό στοιχείο του αριθμού των αλλόθρησκων και ετερόδοξων μαθητών που δεν παίρνει απαλλαγή από τα Θρησκευτικά!
5. Το μείζον θέμα στο ζήτημα των απαλλαγών είναι η αποφυγή της κατάχρησης του δικαιώματος απαλλαγής από ορθόδοξους μαθητές που στοχεύουν στη μείωση των μαθημάτων που πρέπει να παρακολουθούν, την «ξεκούραση» τους, εν τέλει την «ελεύθερη ώρα» για την οποία πάντως οι πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ ρητά προβλέπουν ότι πρέπει να αποφευχθεί.
6. Όσοι μιλούν αυτές τις μέρες επιπόλαια για επερχόμενη δραματική αύξηση των απαλλαγών από τα Θρησκευτικά δεν πρέπει να ξεχνούν αφενός ότι η υποχρεωτικότητα του μαθήματος είναι κατοχυρωμένη συνταγματικά και προβλεπόμενη ρητά από τη νομολογία αφετέρου ότι οι απαλλασσόμενοι μαθητές, όποια ρύθμιση κι αν υπάρξει, δεν θα μπορούν πλέον να «απολαμβάνουν» του «προνομίου» κενής ώρας αντί μαθήματος Θρησκευτικών.
7. Τέλος, το μείζον στις πρόσφατες αποφάσεις του ΣτΕ είναι ο χαρακτήρας του μαθήματος των Θρησκευτικών και αυτός, όπως καθορίστηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο, θα πρέπει να είναι ορθόδοξος χριστιανικός. Η απόφαση αυτή που αφορά την συντριπτική πλειονότητα των μαθητών, σε ποσοστό που ξεπερνά το 99%, σύμφωνα με τα στοιχεία των απαλλαγών που προαναφέρθηκαν, δεν μπορεί να επισκιαστεί από ένα διάλογο για τις απαλλαγές που αφορά αριθμητικά πολύ μικρό αριθμό μαθητών. Αλλά και το Υπουργείο πρωτίστως οφείλει να εφαρμόσει τις αποφάσεις του ΣτΕ κατά το μέρος που αφορούν στο περιεχόμενο του μαθήματος των Θρησκευτικών, δευτερευόντως δε να ρυθμίσει το ζήτημα των απαλλαγών με τρόπο που να αποφεύγεται η κατάχρηση του δικαιώματος αυτού.
