Στρατὴς Μυριβήλης: Τὸ «Τῇ Ὑπερμάχῳ» ὡς Ἐθνικὸς Ὕμνος

Φωτογραφία:
«Ῥωμαίικου Ὁδοιπορικοῦ»

Κοντάκιον τοῦ Ἀκαθίστου Ὕμνου, 

Ἦχος πλ. δ´. Αὐτόμελον.

Τῇ ὑπερμάχῳ στρατηγῷ τὰ νικητήρια,

Ὡς λυτρωθεῖσα τῶν δεινῶν εὐχαριστήρια,

Ἀναγράφω σοι ἡ Πόλις σου Θεοτόκε.

Ἀλλ᾿ ὡς ἔχουσα τὸ κράτος ἀπροσμάχητον,

Ἐκ παντοίων με κινδύνων ἐλευθέρωσον,

Ἵνα κράζω σοι· Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.

Γράφει ὁ Στρατὴς Μυριβήλης

Πρὸς τὴν Παναγία, πρὸς τὴν Ὑπέρμαχο Στρατηγό, ἀποτείνεται τὸ θαυμάσιο βυζαντινὸ τροπάρι «Τὴ Ὑπερμάχω Στρατηγῶ», ποὺ στὴν πραγματικότητα εἶναι ὁ ἐθνικὸς ὕμνος τοῦ ἀγωνιστικοῦ Βυζαντίου. Καὶ σὰν ἐθνικό μας ὕμνο ἔπρεπε νὰ τὸ κρατήσει καὶ ἢ ἀπελευθερωμένη Ἑλλάδα τοῦ 21, ἂν οἱ λόγιοι καὶ οἱ πολιτικοὶ τῆς ἐποχῆς ἐκείνης εἶχαν τὴν ὀξυδέρκεια νὰ καταλάβουν τὴ σημασία ποὺ παίρνει ἡ Παράδοση στὴ ζωὴ τῶν ἐθνῶν καὶ δὲν ἔβλεπαν τὴν κλασικὴ Ἑλλάδα νὰ ἑνώνεται ἠθικὰ καὶ ἱστορικὰ μὲ τὸ ἀπελευθερωμένο Ἔθνος, δίχως τὴν ἔνδοξη καὶ μεγαλόπρεπη περίοδο τῆς Βυζαντινῆς χιλιετίας ποὺ μεσολάβησε καὶ σφυρηλάτησε τὴ νέα μας Ἑλληνοχριστιανικὴ συνείδηση. Δῆτε ὅμως. Αὐτὸ ποὺ δὲν ἔκαμε τὸ μεταεπαναστατικὸ κράτος τὸ ἔκαμε μόνος του ὁ Ἑλληνικὸς Λαός. Ἔτσι κάθε φορὰ ποὺ ἕνα μεγάλο γεγονὸς τρικυμίζει τὴν ψυχή μας, τὸ βυζαντινὸ τροπάρι αὐθόρμητα ἀνεβαίνει στὰ χείλη μας καὶ σμίγει μὲ τοὺς στίχους τοῦ Σολωμοῦ. Καὶ πάλι αὐθόρμητα κάθε φορὰ ποὺ ἕνα ὑπόδουλο τμῆμα τοῦ Ἑλληνισμοῦ ἑνώνεται μὲ τὴν ἑνιαία...
ἐλεύθερη πατρίδα, ὁ Ἑλληνικὸς Λαὸς ἀλληλοχαιρετᾶται μὲ τὴ θρησκευτικὴ φράση «Χριστὸς Ἀνέστη».

Ρωμαίικο οδοιπορικό 

Αὐτοὶ ποὺ λένε: κάποτε ὑπῆρχαν μεγάλοι Πατέρες καὶ θεολόγοι, σήμερα ὄχι, μιλοῦν ὡς ἀλειτούργητοι.

 
 Γράφει ο Γεροντας  Βασίλειος Ιβηρίτης
Τώρα καὶ πολλὲς δεκαετίες γίνεται λόγος γιὰ μιὰ μεγάλη Σύνοδο ποὺ ἑτοιμάζεται. Κάποιοι λένε νὰ μὴν γίνη. Ἄλλοι προβληματίζονται γιὰ τὸ πῶς πρέπει νὰ ὀνομαστῆ ἢ ποιά εἶναι τὰ θέματα ποὺ πρέπει νὰ ἀντιμετωπίση. 

Τὸ χρέος τὸ μεγάλο καὶ ἅγιο τῶν Ὀρθοδόξων δὲν εἶναι νὰ κάνωμε ἁπλῶς κάτι ἀλλὰ νὰ φανερώσωμε τὸν πλοῦτο τῆς χάριτος ποὺ λειτουργικὰ ζοῦμε μέσα στὴν Ἐκκλησία. Αὐτὸ μένει ἀμετάθετο, ἔστω καὶ ἂν ταράσσεται ἡ οἰκουμένη καὶ μετατίθενται ὄρη εἰς καρδίαν θαλασσῶν. 

 Ἡ Ὀρθόδοξη Ἐκκλησία ἔχει τὴ συνείδησι τῆς μιᾶς Ἁγίας, Καθολικῆς καὶ Ἀποστολικῆς Ἐκκλησίας. Αὐτὸ δὲν εἶναι ἁπλῶς ἰσχυρισμός, ἀλλὰ μιὰ εὐλογία ποὺ προέρχεται ἀπὸ τὴ σταυρικὴ θυσία τοῦ Θεανθρώπου ποὺ καταλήγει στὴν Ἀνάστασι. Καὶ ἀπὸ τὴ θυσία τῶν ἁγίων ποὺ ἀκολουθοῦν τὸ παράδειγμά του. Ἀποτελοῦν τὸ σῶμα του. Καὶ συγκροτοῦν τὴν Ἐκκλησία, ὡς τὴ μικρὰ ζύμη ποὺ οὐρανώνει τὸ γεῶδες ἡμῶν φύραμα. 

 Ἡ προτροπὴ τοῦ Κυρίου εἶναι σαφής: "Εἴ τις θέλει ὀπίσω μου ἐλθεῖν, ἀπαρνησάσθω ἑαυτὸν καὶ ἀράτω τὸν σταυρὸν αὐτοῦ καὶ ἀκολουθείτω μοι" (Ματ. 8, 34). Καί: "Ὅστις οὐ βαστάζει τὸν σταυρὸν ἑαυτοῦ καὶ ἔρχεται ὀπίσω μου οὐ δύναται εἶναί μου μαθητὴς" (Λουκ. 14, 27).

 Σᾶς ἔδωσα παράδειγμα. Ὅποιος θέλει ἂς ἔλθη μαζί μου. Σηκῶστε τὸ σταυρό σας καὶ ἀκολουθῆστε με, χωρὶς νὰ ἔχετε παράπονο πρὸς οὐδένα. Ἀλλὰ "ἀγαπᾶτε τοὺς ἐχθροὺς ὑμῶν, καλῶς ποιεῖτε τοῖς μισοῦσιν ὑμᾶς, εὐλογεῖτε τοὺς καταρωμένους ὑμᾶς... " (Λουκ. 6, 27-28).

 Ἡ Ἐκκλησία εἶναι ὁ ἴδιος ὁ Θεάνθρωπος. Αὐτὸ εἶναι τὸ γεγονὸς ποὺ μᾶς κρατᾶ στὴ ζωή. Γι' αὐτό, τὸ θέμα δὲν εἶναι πῶς νὰ δώσωμε λύσεις σὲ προβλήματα ["Καθὼς ὁ κόσμος δίδωσι" (Ἰω. 14, 27)], ἀλλὰ νὰ ἀφήσωμε νὰ φανῆ πῶς λύνει τὰ προβλήματα ὁ ἐν ἡμῖν ζῶν Κύριος. Ὅταν αὐτὸ συμβῆ, τότε βασιλεύει σὲ ὅλους ἡ γαλήνη. 

 Κανεὶς δὲν μπορεῖ νὰ ἀντισταθῆ στὸν Θεάνθρωπο ποὺ δὲν προκαλεῖ κανένα ἀλλὰ ὁ ἴδιος "πάντα ὑπομένει" γιὰ νὰ σώση ὅλους. 

Ἁγίου Νεκταρίου: Περί προσευχῆς

Ἁγίου Νεκταρίου Πενταπόλεως

Τὸ κύριο ἔργο τοῦ ἀνθρώπου εἶναι ἡ προσευχή. Ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε γιὰ νὰ ὑμνεῖ τὸ Θεό. Αὐτὸ εἶναι τὸ ἔργο ποὺ τοῦ ἁρμόζει. Αὐτὸ μόνο ἐξηγεῖ τὴν πνευματική του ὑπόσταση. Αὐτὸ μόνο δικαιώνει τὴν ἐξέχουσα θέση τοῦ μέσα στὴ δημιουργία. Ὁ ἄνθρωπος πλάστηκε γιὰ νὰ λατρεύει τὸ Θεὸ καὶ νὰ μετέχει στὴ θεία Τοῦ ἀγαθότητα καὶ μακαριότητα. Ὡς εἰκόνα τοῦ Θεοῦ ποὺ εἶναι, λαχταράει γιὰ τὸ Θεὸ καὶ τρέχει μὲ πόθο νὰ ἀνυψωθεῖ πρὸς Αὐτόν.

Μὲ τὴν προσευχὴ καὶ τὴν ὑμνωδία εὐφραίνεται. Τὸ πνεῦμα τοῦ ἀγάλλεται καὶ ἡ καρδιὰ τοῦ σκιρτάει. Ὅσο περισσότερο προσεύχεται, τόσο ἡ ψυχὴ τοῦ ἀπογυμνώνεται ἀπὸ τὶς κοσμικὲς ἐπιθυμίες καὶ γεμίζει ἀπὸ τὰ οὐράνια ἀγαθά. Καὶ ὅσο ἀποχωρίζεται τὰ γήινα καὶ τὶς ἡδονὲς τοῦ βίου, τόσο περισσότερο ἀπολαμβάνει τὴν οὐράνια εὐφροσύνη. Ἡ δοκιμὴ καὶ ἡ πείρα μᾶς ἐπιβεβαιώνουν τὴν ἀλήθεια αὐτή.

Ὁ Θεὸς εὐαρεστεῖται στὶς προσευχὲς ἐκεῖνες ποὺ προσφέρονται μὲ τὸν πρέποντα τρόπο, δηλαδὴ μὲ συναίσθηση τῆς ἀτέλειας καὶ τῆς ἀναξιότητός μας. Γιὰ νὰ ὑπάρξει ὅμως τέτοια συναίσθηση, ἀπαιτεῖται τέλεια αὐταπάρνηση τοῦ κακοῦ μας ἑαυτοῦ καὶ ὑποταγὴ στὶς ἐντολὲς τοῦ Θεοῦ, ἀπαιτεῖται ταπείνωση καὶ ἀδιάλειπτη πνευματικὴ ἐργασία.

Το Γένος ενήστευε, το Γένος εγνώριζε

Φαίνεται ότι κάποτε ενήστευες και σήμαινε ότι είσαι Ρωμηός. Αν δε νήστευες Τετάρτη και Παρασκευή, εσήμαινε ότι είσαι Τούρκος. Ετούτο δεν είναι υπερβολή, ήταν ένας τόπος κοινός στα χρόνια της Τουρκοκρατίας, και τούτο το βλέπουμε ξεκάθαρα στο έργο του Φωτάκου: «Ο Βίος του Παπαφλέσσα».
Όταν έφτασε ο Φλέσσας στο Άργος, ο αδελφός του Νικήτας τού άλλαξε τα φορέματα, τού φόρεσε τούρκικα καλιοντσίτικα και τον όπλισε ως Τούρκο, καθώς και τους άλλους που είχε μαζί του ο Παπαφλέσσας. Προφανώς, έγινε αυτό, για λόγους ασφαλείας, που θα λέγαμε σήμερα. Φιλοξενήθηκε, όμως, ο Φλέσσας, μαζί με τους δικούς του, στην οικεία του Οικονομόπουλου. Κι επειδή η οικοδέσποινα τους εξέλαβε ως Τούρκους , αν και ήταν Τετάρτη, τους έβγαλε να φάνε αυγά. Παίζοντας εκείνοι τους Τούρκους, προσποιήθηκαν ότι τα έφαγαν, αλλά κρυφίως τα πέταξαν. Και μάλιστα έπειτα – μάλλον μετά την αναχώρηση τους – τα αυγά ευρέθησαν (!) καθώς το διηγείται ο Φωτάκος.
Ο Έλληνας της Τουρκοκρατίας είναι ο πιο βαθιά Ορθόδοξος Έλληνας που βρίκεται μέσα στους αιώνες. Ίσως περισσότερο κι από τον Έλληνα του Βυζαντίου, πάει μπροστά σε Ορθοδοξία ο σκλαβωμένος Έλληνας επι Τουρκιάς.
Ο Ρωμηός επι Τουρκιάς γνωρίζει Τετάρτη και Παρασκευή, ξέρει να κάνει μετάνοιες, λειτουργείται κάθε Κυριακή, προσεύχεται, ευλογεί και ευλογείται, μιλάει στα παιδιά του για Θεό, κάνει τον σταυρό του γεμάτον και ολόκληρον – αρχοντικόν σταυρόν, όχι τσιγκούνικον, κι έτσι μπουζούκικον. Στο κούτελο, κάτω στη βαλβίδα της κοιλιάς, δεξιά κι αριστερά στους ώμους, έτσι κάνει ο Παπαφλέσσας τον σταυρό του, ο Γέρος του Μόρια, ο Διάκος και οι άλλοι.
Όσοι μάς ελευθέρωσαν, εγνώριζαν Τετάρτη και Παρασκευή. Αυτονοήτως ενήστευαν ως κάτι δεδομένο και παραδομένο άπαξ εκ προγόνων Ορθοδόξων. Πλείστα όσα παραδείγματα δεικνύουν του λόγου το αληθές: ότι αυτοί που μάς λευτέρωσαν σαν καλογέρια αγαπούσαν τον Θεό, ήταν άνθρωποι του «Πάτερ Ημών» και της ωραίας εν Θεώ ζωής. Εμείς;
Κώστας Παναγόπουλος

ΤΡΕΛΟ-ΓΙΑΝΝΗΣ 

Αμέθυστος

 

 

 

 

 

Εισήγηση του Γεώργιου Παναγόπουλου στην εκδήλωση "Αλληλεγγύη στις 3.000 Γκουέρνικες της Ανατολίας"

Το κείμενο που ακολουθεί αποτελεί εισήγηση του Γεώργιου Παναγόπουλου ,  στην εκδήλωση που συνδιοργανώθηκε από την Ομάδα Πολιτών Ευτοπία  ,  την "Ενωμένη Ρωμηοσύνη" και την "Πρωτοβουλία Φοιτητών για την Αναγνώριση των Γενοκτονιών", με τίτλο: "Αλληλεγγύη στις 3.000 Γκουέρνικες της Ανατολίας", την Πέμπτη 28 Μαΐου 2015 και με ομιλητές τους:
Γ. Παναγόπουλο (επ. καθηγητή Α.Ε.Α. Ιωαννίνων) και Θ. Μαλκίδη (δρ. κοινωνικών επιστημών). Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος Γ. Γκόντζος.

 

Οι γενοκτονίες των χριστιανών της Ανατολίας: Mύθοι και πραγματικότητα.

Το βιβλίο του Φουάτ Ντουντάρ, Ο Κώδικας της σύγχρονης Τουρκίας. Η μηχανική των εθνοτήτων της «Ένωσης και Προόδου» 1913-1918, Αθήνα 2014

 

Γεώργιος Δ. Παναγόπουλος

 

 

 

   Ι. Εισαγωγή: Το πολιτικό πλαίσιο

 Λίγο πριν αφήσει την τελευταία του πνοή ο γνωστός Κένταυρος Νέσσος της ελληνικής μυθολογίας, παρέδωσε στη Δηιάνειρα ένα ερωτικό φίλτρο ανακατεμένο με αίμα για τον άνδρα της, τον Ηρακλή· με τον τρόπο αυτό ακόμα και θνήσκων ο κένταυρος θα εκδικείτο τον ήρωα, ο οποίος θα πέθαινε επώδυνα, όταν θα φορούσε ανυποψίαστος ένα ένδυμα εμποτισμένο με το δηλητηριώδες φίλτρο. 



Προπαγανδιστική αφίσα για τους Νεοτούρκους

Στις αρχές του 20^ου αιώνα η Οθωμανική αυτοκρατορία εισερχόταν στην τελευταία και πλέον δραματική φάση της 700χρονης ιστορίας της. Αποτελούσε ήδη από δεκαετίες ένα συγκεντρωτικό μηχανισμό βίαιης αλλά αναποτελεσματικής εξουσίας, που γερνούσε επώδυνα και επρόκειτο να πεθάνει προσφέροντας απατηλές υποσχέσεις για ένα ειρηνικό μέλλον αλλά στην πραγματικότητα σπέρνοντας γενοκτονικό τρόμο σε εκατομμύρια ανυποψίαστα θύματα, που πήραν τοις μετρητοίς τις υποσχέσεις για φιλελευθεροποίηση που τόσο υποκριτικά επιδαψίλευσαν οι τελευταίοι και τρομακτικότεροι

Η εξομολόγηση κι ο πόλεμος ενάντια στους αμαρτωλούς λογισμούς.

Οσίου Ιγνατίου Μπριντσιανίνωφ

Από αχρονολόγητη επιστολή σε κάποια μοναχή

Η αμαρτία του ανθρώπου εξαλείφεται με την εξομολόγηση. Οι ρίζες της αμαρτίας όμως ξεριζώνονται με τον αγώνα εναντίον των αμαρτωλών λογισμών και με τη συχνή εξαγόρευση.

Με το που θα εμφανιστούν οι λογισμοί και ενοχλούν, πρέπει να τους εξομολογηθείς. Είθε ο Θεός να σε συγχωρέσει για το παρελθόν και να σ' ενισχύσει στο μέλλον.

Δεν είναι σπουδαίος ο πειρασμός σου. Απλά γιγαντώθηκε επειδή τον έκρυψες. Να τον εξομολογηθείς με μετάνοια στην μητέρα Α. Κι όταν ο λογισμός αρχίσει ξανά να σ' ενοχλεί, να εξομολογηθείς και πάλι με μετάνοια. Θα είναι μεγάλη ευλογία αν τον καιρό του πειρασμού έχεις κοντά σου ένα πρόσωπο, στο οποίο να μπορείς να εξομολογηθείς. «Αντίστητε δε τω διαβόλω και φεύξεται αφ' υμών»(Ιακ.δ,17), είπε ο αδελφόθεος Ιάκωβος.

«Καθόλου δέν πρέπει νά θυμώνει κανείς μέ ἄνθρωπο ἤ νά βάζει τίς φωνές. Τί γεννᾶ τόν θυμό, καί τί τόν θεραπεύει.»

Τοῦ ἀββά Μάρκου


Τό πάθος τοῦ θυμοῦ στηρίζεται κυρίως στήν ὑπερηφάνεια, καί ἀπό αὐτήν δυναμώνει καί γίνεται ἀνίκητο. Ὅποιος λοιπόν θέλει νά γκρεμίσει καί νά ἰσοπεδώσει μέσα του αὐτό τό οἰκοδόμημα τῆς ἀνομίας –πού χτίζει κάθε φορά στήν ψυχή του ὁ πονηρός μαζεύοντας, ἀντί γιά πέτρες, διάφορες προφάσεις στούς λογισμούς, εὔλογες ἤ παράλογες, μέσα ἀπό τά ὑλικά πράγματα ἤ λόγια, καί κατασκευάζοντας μέ αὐτές οἰκοδομή κακίας μέσα στήν ψυχή– αὐτός ἄς κρατᾶ ἀλησμόνητη μέσα στήν καρδιά του τήν ταπείνωση τοῦ Κυρίου.


Ἄς συλλογίζεται δηλαδή τί ἦταν ὁ Κύριος καί τί ἔγινε γιά ἐμᾶς, καί ἀπό ποιό ὕψος φωτός τῆς θεότητας –πού ἦταν ἀποκαλυμμένη στίς οὐράνιες ὑπάρξεις ἀνάλογα μέ τή δύναμή τους καί δοξαζόταν στούς οὐρανούς ἀπό ὅλους τούς ἀγγέλους– σέ ποιό βάθος ἀνθρώπινης ταπείνωσης κατέβηκε ἀπό ἀνέκφραστη ἀγαθότητα. Καί δέν ντράπηκε ὁ Κύριος ὅλης τῆς κτίσης, ὁρατῆς καί ἀόρατης, νά πάρει ἐπάνω του τόν ἄνθρωπο, τόν καταδικασμένο μέ θεϊκή ἀπόφαση νά εἶναι κάτω ἀπό τά ἀτιμωτικά πάθη1, ἀλλά ταπείνωσε τόν ἑαυτό του καί ἔγινε ὅμοιος σέ ὅλα μέ ἐμᾶς, χωρίς ἁμαρτία2, χωρίς δηλαδή τά αἰσχρά πάθη – γιατί τίς τιμωρίες πού μέ θεϊκή ἀπόφαση ἐπιβλήθηκαν στόν ἄνθρωπο γιά τήν ἁμαρτία τῆς παράβασης, ἐννοῶ τόν θάνατο, τόν κόπο, τήν πείνα, τή δίψα καί τά παρόμοια, ὅλα αὐτά τά πῆρε ἐπάνω του μέ τό νά γίνει ὅ,τι εἴμαστε ἐμεῖς ὥστε νά γίνουμε ὅ,τι εἶναι αὐτός. Ὁ Θεός Λόγος ἔγινε ἄνθρωπος, γιά νά γίνουμε ἐμεῖς ὅμοιοι μέ αὐτόν μέσω ὅλων τῶν ἀρετῶν. Καί, γιά νά ἀφήσω τά πολλά, ὁ Κύριος γιά χάρη μας ἐξευτελίστηκε, χλευάστηκε, μαστιγώθηκε, δέχτηκε φτυσίματα, περιγελάστηκε, περιπαίχτηκε· στό τέλος σταυρώθηκε, κεντήθηκε στό πλευρό μέ λόγχη, πέθανε, κατέβηκε στόν ἅδη.