Κυριακή 12 Νοεμβρίου 2017

Στενόμυαλοι τῆς Μεσοβασιλείας


1-muc3b1eca-vudc3bac2b4-grecorromana-usada-en-egipto-hacia-el-siglo-ii-d-c
Μαύρη μαγεία. Αἴγυπτος, 2ος-3ος αἰ. μ.Χ.


Ὁ πειρασμὸς νὰ θεωρήσει κάποιος τὶς τωρινὲς συνθῆκες ὅμοιες μὲ ἐκεῖνες τοῦ διαστήματος μεταξὺ 1ου καὶ 3ου αἰ. δὲν εἶναι μικρός. Μιὰ μεσοβασιλεία μεταξὺ διαφορετικῶν κοσμοαντιλήψεων, ἕνας ἀχταρμὰς ὅπου οἱ πάντες διέδιδαν καὶ πουλοῦσαν τὴν φιλοσοφικὴ καὶ θρησκευτικὴ πραμάτεια τους καὶ οἱ πάντες ἐνδιαφέρονταν νὰ ἀκούσουν κάτι καινούργιο. Ἄπειρες λατρεῖες, ἄπειρες θεωρίες καὶ συστήματα περὶ παντὸς ἐπιστητοῦ. Πέρα ἀπὸ τὴν ὑποκειμενικότητα τῆς θετικῆς ἢ ἀρνητικῆς ἀντιμετώπισης τέτοιου φαινομένου, τέτοιες περίοδοι δὲν μποροῦν νὰ εἶναι αἰώνιοι ὅπως θὰ ἤθελαν οἱ σημερινοὶ φιλελεύθεροι, ποὺ θαυμάζουν τέτοιες ἐποχὲς σχετικισμοῦ. Εἶναι μεσοδιαστήματα μεταξὺ δυὸ ἐποχῶν στὶς ὁποῖες ἐπικρατεῖ συντριπτικὰ μία ἄποψη, ἕνας τρόπος ζωῆς, μιὰ καθημερινότητα. Τὸ εὖρος τοῦ διαστήματος ποικίλλει ἀλλὰ εἶναι πεπερασμένο. Πῶς λοιπόν, ἐπιβίωσε σὲ αὐτὸν τὸν ἀχταρμὰ ἡ Ἐκκλησία, ὥστε τὸν 4ο αἰ. νὰ κινήσει τὸ ἐνδιαφέρον τοῦ Μ. Κωνσταντίνου; Τὸ ἐρώτημα μπορεῖ νὰ φαίνεται ἁπλοϊκό, γιατὶ προφανῶς γιὰ ἕναν ἐπιβιώσαντα ὅλοι οἱ ἄλλοι ἐξαφανίστηκαν. Ἀλλὰ ἀκριβῶς αὐτὸ «δογματίζει» ἡ ἄποψη γιὰ τὶς μεσοβασιλεῖες ἢ μεσοδιαστήματα: μόνο ἕνας ἐπιβιώνει. Καὶ ξανὰ ἀπ’ τὴν ἀρχή. Ὅταν δὲν γίνεται νὰ ἐπιβιώσει μόνο ἕνας, ὅπως συνέβη στοὺς θρησκευτικοὺς πολέμους τοῦ 16ου αἰ., τότε ἀνοίγει ὁ δρόμος γιὰ τὸν σχετικισμὸ καὶ τὴν μεσοβασιλεία.

Σὲ ἐποχὲς ὅπου οἱ Ἐθνικοὶ μποροῦσαν νὰ ἔχουν ἀγάλματα τοῦ Χριστοῦ στὰ ἀνάκτορα ἢ νὰ λένε «Λατρέψτε τὸ Χριστό, κανένα πρόβλημα, ἀλλὰ λατρέψτε καὶ τοὺς Θεούς», ἡ ἀπάντηση τῆς Ἐκκλησίας ἦταν στερεότυπη. Ὡς γνωστόν, οἱ διάφοροι αἱρετικοὶ καὶ Γνωστικοὶ θυσίαζαν στοὺς Διωγμούς. Δηλαδή, ἡ παγανιστικὴ καὶ νεοτερικὴ δῆθεν καλόπιστη κατηγορία πρὸς τὴν Ἐκκλησία γιὰ τὴν ξεροκεφαλιά της ἔγκειται στὴν ἑξῆς θαυμαστὴ ἀπορία: γιατί ἡ Ἐκκλησία δὲν ἦταν / εἶναι τόσο βλαμμένη ὥστε νὰ αὐτοκτονήσει καὶ νὰ αὐτοκαταργηθεῖ.

Κατὰ τὰ ἄλλα, «Οὕτω καὶ τούτων τὸ μὲν ἐξεταστικόν τε καὶ θεωρητικὸν ἐδεξάμεθα, ὅσον δὲ εἰς δαίμονας φέρει καὶ πλάνην καὶ ἀπωλείας βυθὸν διεπτύσαμεν».τονίζει ο άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος (δηλ. «δεχτήκαμε το ερευνητικό και θεωρητικό πνεύμα και απορρίψαμε ό,τι οδηγεί προς δαίμονες, πλάνη και βυθό απώλειας» – δηλ. τη μαγεία, τις μαντείες, τις ποικίλες λατρείες κ.λ.π.) [4]. 
Ὑπομονή, ἄλλωστε, ἡ περίοδος τῆς νεοτερικῆς μεσοβασιλείας τελειώνει σιγὰ-σιγά.

Χρονογραφίες

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου