Ο άγιος Ιωάννης ο Βαπτιστής ως Πρόδρομος στην Θεία Λειτουργία

IEΡΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΣ
ΓΟΡΤΥΝΟΣ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΕΩΣ
ΔΗΜΗΤΣΑΝΑ-ΜΕΓΑΛΟΠΟΛΙΣ
Δημητσάνα - Μεγαλόπολη, Κυριακή 30 Αὐγούστου 2015
ΚΥΡΙΑΚΑΤΙΚΟ ΕΓΚΥΚΛΙΟ ΚΗΡΥΓΜΑ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΟΥ
O AΓΙΟΣ ΙΩΑΝΝΗΣ Ο ΒΑΠΤΙΣΤΗΣ ΩΣ ΠΡΟΔΡΟΜΟΣ ΣΤΗΝ ΘΕΙΑ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ

1. Xθές, ἀδελφοί μου χριστιανοί, 29η τοῦ μηνός Αὐγούστου, ἡ ἁγία μας Ἐκκλησία ἑόρτασε τήν ἀποτομή τῆς τιμίας κεφαλῆς τοῦ ἁγίου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου. Ἀλλά «σύρεται» καί σήμερα, τήν Κυριακή, ἡ ἑορτή του, γι᾽ αὐτό καί μετά τήν εἴσοδο τοῦ Ἱεροῦ Εὐαγγελίου, μετά τό ἀναστάσιμο τροπάριο ψάλαμε τό Ἀπολυτίκιο τοῦ τιμίου Προδρόμου. Δηλαδή, ὅσοι χθές στήν μνήμη του δέν μπόρεσαν νά ἐκκλησιαστοῦν, νά ἀκούσουν σήμερα τό Ἀπολυτίκιό του καί νά τόν τιμήσουν.

2. Ἀλλά γιατί ἡ Ἐκκλησία ἑορτάζει τώρα, στό τέλος σχεδόν τοῦ Αὐγούστου, τόν μαρτυρικό θάνατο τοῦ τιμίου Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ τοῦ Χριστοῦ μας; Ὄχι γιατί ὁ ἀποκεφαλισμός του ἔγινε τήν 29η Αὐγούστου, ἀλλά γιά ἄλλο μυστικό λειτουργικό λόγο. Ὁ ἅγιος Ἰωάννης καί Βαπτιστής τοῦ Κυρίου μας λέγεται «Πρόδρομος», γιατί, ὅπως ξέρουμε, προετοίμασε τόν ἐρχομό τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά ἡ Ἐκκλησία μας τόν θέλει «πρόδρομο» καί στίς ἑορτές τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἔτσι, ἐπειδή τόν ἄλλο μήνα, στίς 14 τοῦ μηνός Σεπτεμβρίου, θά ἑορτάσουμε τόν σταυρικό θάνατο τοῦ Χριστοῦ μας, μέ τήν μεγάλη ἑορτή τοῦ Σταυροῦ, ἔβαλε ἡ Ἐκκλησία μας προδρομικά καί τόν θάνατο τοῦ Προδρόμου. Σᾶς εἶπα καί ἄλλοτε, χριστιανοί μου, ὅτι εἶναι μεγάλη ἡ ἑορτή τοῦ Σταυροῦ, γι᾽ αὐτό καί ἡ Ἐκκλησία μας, προετοιμάζοντάς μας γιά τήν ἑορτή αὐτή, ἀπό πολύ πρίν μᾶς μιλάει γιά τόν θάνατο τοῦ Χριστοῦ. Ἔτσι τήν ἑορτή τῆς Μεταμορφώσεως οἱ Καταβασίες εἶναι «Σταυρόν χαράξας Μωσῆς», μιλώντας ἔτσι γιά τόν σταυρικό θάνατο τοῦ Χριστοῦ. Ἀλλά καί τό πρῶτο Εὐαγγέλιο μετά τήν ἑορτή αὐτή (Ματθ. 17,14-23) τελειώνει μέ τόν σταυρικό θάνατο τοῦ Χριστοῦ (στίχ. 23). Προδρομικά λοιπόν, ξαναλέγω, γιά τόν μαρτυρικό θάνατο τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ ἔβαλε ἡ Ἐκκλησία μας τόν μαρτυρικό θάνατο τοῦ Προδρόμου καί Βαπτιστοῦ Ἰωάννου.

3. Ἐμεῖς, ἀδελφοί μου χριστιανοί, τιμᾶμε τόν Πρόδρομο ἰδιαίτερα στήν Θεία Λειτουργία, βλέποντάς τον προδρομικά τοῦ Κυρίου μας Ἰησοῦ Χριστοῦ. Ἔτσι, προτοῦ νά ἐμφανιστεῖ ὁ Χριστός μέ τήν Μικρά Εἴσοδο, ὁ ψάλτης λέγει τά Ἀντίφωνα. Τά Ἀντίφωνα εἶναι ὁ Πρόδρομος. Μέ τά Ἀντίφωνα ἐμεῖς παρακαλοῦμε τόν Χριστό νά ἔρθει γρήγορα ἀνάμεσά μας. Καί ἔρχεται μέ τήν Μικρά Εἴσοδο. Καί ἐμεῖς βλέποντας τόν Ἱερέα μέ τό ἅγιο Εὐαγγέλιο βλέπουμε τόν Χριστό, γι᾽ αὐτό καί λέμε «Δεῦτε προσκυνήσωμεν καί προσπέσωμεν Χριστῷ...». Ἀλλά πρίν ἀπό τόν Ἱερέα μέ τό Εὐαγγέλιο προηγεῖται τό παιδάκι, πού ὑπηρετεῖ στό Ἱερό, κρατώντας τήν λαμπάδα. Ἡ λαμπάδα αὐτή, χριστιανοί μου, συμβολίζει τόν Πρόδρομο Ἰωάννη. Τό Εὐαγγέλιο εἶναι Φῶς, εἶναι Ἥλιος. Ἀλλά, πρίν ἀπό τό φῶς τοῦ Χριστοῦ προηγήθηκε ὁ Πρόδρομος σάν λαμπάδα. Καί κατά τήν Μεγάλη Εἴσοδο στήν Θεία Λειτουργία, θά ἔχετε δεῖ καί θά ἔχετε ἀκούσει τόν ἱερέα, προτοῦ νά βγάλει τά Ἅγια, θυμιάζει, ἀπαγγέλλοντας τό «Ἐλέησόν με ὁ Θεός...», καί, κάνοντας ὑπόκλιση ζητεῖ συγγνώμη ἀπό σᾶς τούς λαϊκούς, μπροστά στήν Ὡραία Πύλη. Ξέρετε τί εἶναι αὐτό, χριστιανοί μου; Αὐτό εἶναι τό κήρυγμα τοῦ Προδρόμου Ἰωάννου. Τό κήρυγμά του ἦταν «Μετανοεῖτε»! Γι᾽ αὐτό καί ὁ ἱερεύς πρίν ἀπό τόν ἐρχομό τοῦ Κυρίου μας μέ τά «Ἅγια», δηλώνει τόν Πρόδρομο μέ τό «Ἐλέησόν με ὁ Θεός», πού εἶναι ψαλμός μετανοίας, καί μέ τήν ὑπόκλισή του σέ ὅλους.
4. Τέλος, χριστιανοί μου, ὁ Πρόδρομος Ἰωάννης εἶπε στούς ἀκροατές του γιά τόν Χριστό ὅτι θά ἔλθει καί θά τούς βαπτίσει στήν Φωτιά (Ματθ. 3,11)! Ποιά εἶναι αὐτή ἡ Φωτιά; Εἶναι αὐτό πού ἦλθε μέ μορφή φωτιᾶς. Εἶναι τό Ἅγιο Πνεῦμα, πού κατῆλθε μέ εἶδος πυρίνων γλωσσῶν. Στήν Θεία Λειτουργία, κατά τήν ἱερή καί φοβερή στιγμή τοῦ Καθαγιασμοῦ τῶν Τιμίων Δώρων, ὁ Ἱερεύς εὔχεται νά ἔλθει τό Ἅγιο Πνεῦμα σέ ὅλη τήν σύναξη τῶν πιστῶν. Γι᾽ αὐτό καί στό τέλος λέγουμε, «Εἴδομεν τό φῶς τό ἀληθινόν, ἐλάβομεν Πνεῦμα ἐπουράνιον». Στήν Θεία Λειτουργία, χριστιανοί μου, βαπτιζόμαστε σέ δυό βαπτίσματα: Στό βάπτισμα τοῦ ὕδατος, πρῶτον, πού εἶναι τό βάπτισμα τοῦ Προδρόμου, μέ τά ἱερά ἀναγνώσματα, καί στό βάπτισμα τοῦ Χριστοῦ μας ἔπειτα, πού εἶναι βάπτισμα φωτιᾶς, ὅπως τό εἶπε ὁ ἅγιος Πρόδρομος καί Βαπτιστής Ἰωάννης, τοῦ ὁποίου τήν ἀποτομήν τῆς Τιμίας Κεφαλῆς ἑορτάσαμε χθές. 

Μέ πολλές εὐχές,
† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

 

 

Πατερικός