του Λουκά Κασιάρα
Χτύπησε την πόρτα μου το απόγευμα το αστυνομικό όργανο… Δυο ένστολοι,
με την απορία ζωγραφισμένη στα χείλη τους κι εκείνο το αμήχανο βλέμμα
του διεκπεραιωτή «υψηλών εντολών», μου παρέδωσαν την επίταξη. Υπέγραψα
αμίλητος και αποσύρθηκα στο γραφείο διαβάζοντας: «… καλείται ο …
εκπαιδευτικός στην εκπλήρωση των υπηρεσιακών του καθηκόντων…». Πόσο
φτωχές μου φάνηκαν αυτές οι λέξεις «υπηρεσίες» – «καθήκοντα» για να
χωρέσουν ό,τι ζω στην εκπαιδευτική μου ζωή εδώ και 15 χρόνια…
Πόσο πενιχρές και αδύναμες για να αντέξουν το βάρος της ψυχής μου, αυτό
που δίνω και αυτό που λαμβάνω στην αέναη πνευματική συνδιαλλαγή με τους
μαθητές μου, τόσες ώρες, μέρες, χρόνια… Ηττημένος και ατιμωμένος
αισθάνθηκα. Ήρθε η Πολιτεία να με «τραβήξει από το αυτί» για να πράξω
το… αυτονόητο και μάλιστα πριν καν αποφασίσω να συμπράξω σε κάποια
απεργία! Ένα «αυτονόητο», που εξαντλείται στην απρόσκοπτη διεξαγωγή των
πανελληνίων εξετάσεων. Διότι αυτό είναι «το μείζον», βλέπετε, στην
εκπαιδευτική διαδικασία(!) Ολόκληρη η σοδειά δώδεκα χρόνων σχολικής
μόρφωσης βγαίνει στο σφυρί και ξεπουλιέται όσο όσο, στην τιμή ενός ΑΕΙ
κοινωνικής περιωπής, συχνά χωρίς καν τα στοιχειώδη εχέγγυα
επαγγελματικής απορρόφησης…
Προσέτρεξα απογοητευμένος στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης. Δεν μπορεί
είπα. Ο κόσμος δε θα δεχθεί την ατίμωση του δασκάλου και την
καταστρατήγηση της ελευθερίας του. Περπάτησα σε ιστοτόπους, περιδιάβασα
blogs, μελέτησα άρθρα και ανέγνωσα σχόλια επί σχολίων… Και το απόσταγμα
πάλι πίκρα ήταν. Η πλειοψηφία της κοινής γνώμης στραμμένη και πάλι
εναντίον μας! Εμείς οι «χαραμοφάηδες», εμείς οι «βολεμένοι», εμείς οι
«τυχοδιώκτες» και «καιροσκόποι», εμείς οι «παράνομοι», εμείς οι
«επαναστάτες χωρίς αιτία»… Ελάχιστες οι φωνές της συμπαράστασης και της
κατανόησης. Οι περισσότεροι, σχεδόν χαιρέκακα, προσδοκούν μετά την
Ανάσταση να δουν τον Εκπαιδευτικό να «σταυρώνεται»…
Και βέβαια «σταυρώνεται» κάποιος για τις ανομίες του, που σίγουρα
υπήρξαν πολλές στο άμεσο και απώτερο παρελθόν του κλάδου μας. Κανείς δε
δικαιούται να τις αμνηστεύσει εθελοτυφλώντας. Κανείς όμως, επίσης, δεν
έχει το δικαίωμα – εξ αφορμής μιας μειονότητας επίορκων και ανίκανων
εκπαιδευτικών – να συμπαρασύρει και να κατακρημνίζει «εις το πυρ το
εξώτερον» όλους τους Λειτουργούς της Μέσης Εκπαίδευσης. Σε κάθε
επαγγελματικό κλάδο υπάρχουν και θα υπάρχουν οι «ριψάσπιδες». Είναι
θεμιτό και δίκαιο από αυτούς να κρίνουμε το σύνολο, και μάλιστα άτεγκτα
και κατηγορηματικά; Σε τι ωφελεί ο κακεντρεχής συμψηφισμός; Πιστεύει
κανείς ότι βοηθά έτσι στην εξυγίανση της Παιδείας μας και διεγείρει την
αυτογνωσία μας ή μήπως απλά εξουθενώνει και ταπεινώνει τους
ευσυνείδητους;
Βλέπω στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων να πυκνώνει η οργή των αρθογράφων
και των αυτόκλητων «παραγόντων» του λαού. «Παίζουν με την τύχη των
παιδιών μας!» κραυγάζουν… Και έτσι ξαφνικά βρισκόμαστε όμηροι στο
διπολικό σύνδρομο της κοινής γνώμης: Ή απροσκύνητοι «θύτες» ή
θυσιαζόμενοι παιδαγωγοί. Ή «τραβάμε το σχοινί» με απεργία στις
Πανελλαδικές ή σωπαίνουμε και συμβιβαζόμαστε. Ή διεκδικούμε, με «θύματα»
τους μαθητές ή χλευαζόμαστε θυσιαζόμενοι… Πόσο ουτοπικό δίλημμα! Πώς
φτάσαμε να χρησιμοποιούνται οι Πανελλήνιες ως μονόδρομος – αποκλειστικό
μέσο πίεσης, εξαιτούμενοι στοιχειώδεις συνθήκες που να διασφαλίζουν το
απρόσκοπτο του παιδευτικού μας έργου; Πώς κατάφεραν να ανοίξουν τέτοιο
ρήγμα στην ιερή σχέση μαθητή – δασκάλου, ενοχοποιώντας μας απερίφραστα;
Πάλι ο Δάσκαλος μπήκε στο στόχαστρο μιας κοινωνίας, που εύκολα
απαρνιέται την μήτρα που την γέννησε και δαγκώνει το χέρι που την
έθρεψε…
Προφανώς καρπός κι αυτός της προϊούσης αξιακής μας έκπτωσης. Η
παιδεία ανέκαθεν ήταν η «λυδία λίθος» της κοινωνίας μας, ο καθρέφτης
του ήθους και του πολιτισμού…
Η θέση του δασκάλου στην Αρχαία Ελλάδα ήταν περίοπτη και σεβαστή. Ο
Πλάτων και ο Αριστοτέλης θεωρούν ότι η παίδευση συμβάλλει στο «εἶναι τε
καί τό ζῆν τῆς πολιτείας» και καρπός της είναι η ευδαιμονία… Ο Ισοκράτης
έλεγε ότι η μόρφωση είναι στολίδι γι’ αυτούς που ευτυχούν και καταφύγιο
γι’ αυτούς που δυστυχούν. («Παιδεία εὐτυχοῦσι μεν ἐστί κόσμος, ἀτυχοῦσι
δέ καταφύγιον»).
Ποιος καταβαράθρωσε την υπόληψη του σημερινού δασκάλου; Μόνο τα δικά
μας ανομήματα; Εύκολα μεμφόμαστε διατυμπανίζοντας το δέλεαρ της ραστώνης
του Δημοσίου, ως κύριο και αποκλειστικό υπαίτιο της διαφθοράς των
Εκπαιδευτικών. Ποιος όμως μπορεί να υπολογίσει τις καταλυτικές
επιδράσεις – σε βάθος δεκαετιών – ενός ψυχοκτόνου και αντι-ανθρωπιστικού
εκπαιδευτικού συστήματος; Ποιος παρατηρεί τις ανίατες ελλείψεις
προσωπικού και υποδομών; Ποιος προσμετρά τη νοσηρή νοοτροπία με την
οποία «γαλουχήθηκαν» αρκετοί μαθητές των τελευταίων γενιών – από τις
νεόπλουτες και ενίοτε ηθικά αναλφάβητες οικογένειές τους – έτσι ώστε να
περιφρονούν και να διαπομπεύουν πίσω από την πλάτη του τον καθηγητή, τη
στιγμή που αποθεώνουν και ειδωλοποιούν τον ακριβοπληρωμένο φροντιστή;
Αλήθεια, ποιος από όσους ουδέποτε μπήκαν σε τάξη, ουδέποτε αντίκρισαν
στα μάτια 30 διψασμένους για αλήθεια εφήβους, ουδέποτε επιχείρησαν να
μεταλαμπαδεύσουν ακραιφνή γνώση μέσα στο σύγχρονο πληροφοριακό κυκεώνα,
ουδέποτε δοκίμασαν να καλλιεργήσουν ήθος και αξίες, ποιος από αυτούς
μπορεί να μιλήσει για το έργο ενός Εκπαιδευτικού, που τιμά το
λειτούργημά του; Ποιος μπορεί να γίνει μάρτυς για τα κομμάτια της ψυχής
που αφήνει σε κάθε διδακτική του ώρα; Μπορεί άραγε να συγκριθεί αυτή η
ώρα με την ώρα ενός υπαλλήλου γραφείου; Ποιος τον παρακολουθεί στα
ατελείωτα ξενύχτια του στο σπίτι, πάνω σε στοίβες γραπτών; Ποιος είναι
μέσα στο μυαλό και στην καρδιά του, όταν στο βαθμολογικό κέντρο των
Πανελληνίων περνά από χίλια κόσκινα το γραπτό, επωμιζόμενος τη βαριά
ευθύνη της αξιολόγησης που θα κρίνει το μέλλον ενός μαθητή; Ποιος
ακούει τους λογισμούς του και τις αγωνίες του όταν προσεγγίζει μαθητές
δύσκολους, περιθωριοποιημένους, «ιδιαίτερους»; Ποιος είναι δίπλα του να
του δώσει θάρρος όταν τον απαξιώνουν κάποιοι «ανάγωγοι», ή τον εξαντλεί η
εφηβική παρορμητικότητα και απειθαρχία; Έλεγε ο Θεόφραστος: «Δοκεῖ ἡ
παιδεία, καί τοῦτο πάντες ὁμολογοῦσιν, ἡμεροῦν τάς ψυχάς ἀφαιροῦσα τό
θηριῶδες καί ἄγνωμον.»
Τελικά δίνει αίμα ο Δάσκαλος για να λάβει πνεύμα ο μαθητής του…
Πόσοι όμως μας το έχουν αναγνωρίσει αυτό; Πόσοι βγήκαν να
αρθρογραφήσουν επανοικοδομώντας το κύρος του ιερού παιδαγωγικού μας
λειτουργήματος; Πόσοι μίλησαν για την ακοίμητη λαχτάρα και τον αφανή
κόπο των περισσοτέρων μας για να μετουσιώνουμε τη γνώση σε ήθος,
χτίζοντας καρτερικά ό,τι κατακρημνίζουν οι θύελλες των νοσηρών
ιδεολογιών και το χάος του υπαρξιακού κενού; Αλλά βέβαια είναι καρπός
πολιτικής ωριμότητας και κοινωνικής ευαισθησίας να αντιλαμβάνεσαι την
κοινωνική προσφορά και τον αλτρουισμό του συνανθρώπου σου…
Αναρωτιόμουν πάντοτε: Γιατί αυτοί οι γονείς, που πρώτοι απαξιώνουν και
είναι έτοιμοι να στηλιτεύσουν, αν όχι να ελεεινολογήσουν τους καθηγητές
του δημόσιου σχολείου, είναι αυτοί που αδημονούν το Σεπτέμβριο να
ανοίξουν τα σχολεία για να «ξεκουμπιστούν» επιτέλους (!) οι κανακάρηδες
από τα σπίτια τους; Οι ίδιοι, οι πρωταρχικοί εκ φύσεως παιδαγωγοί των
τέκνων τους, πώς αποποιούνται τόσο απροβλημάτιστα την ευθύνη να
επικοινωνήσουν στοιχειωδώς ψυχικά με τα παιδιά τους και τα παραπέμπουν
στον … αυτόματο πιλότο του «σωφρονιστικού» σχολείου και των αδαών
καθηγητών; Πολλοί από αυτούς δεν εμφανίζονται καθόλου όλο το χρόνο για
να ακούσουν μια στοιχειώδη γνώμη από τον καθηγητή της κατεύθυνσης (Β’
και Γ’ Λυκείου), αλλά περιστοιχίζουν όλο αβρότητα τους επίλεκτους
“maîtres” της παραπαιδείας (απότοκο και αυτοί του νοσούντος
εκπαιδευτικού μας συστήματος) προσδίδοντάς τους το προφίλ του
αλάνθαστου και προορατικού ειδήμονος…
Φαίνεται όμως πως δεν είναι αρκετή η κοινωνική κατάκριση και ο
στιγματισμός για να μας παραδειγματίσουν και να μας συνετίσουν … Είναι
ακόμη θλιβερότερο όταν η ίδια η Πολιτεία μας αμφισβητεί κατάφωρα. Είναι
ακόμη πιο αποτρόπαιο όταν με καιροσκοπισμό ποδηγετείται η κοινή γνώμη
ενάντια στους «αδηφάγους» και «οκνηρούς» καθηγητές και με νόμους «νέας
κοπής» κατακρεουργείται ό,τι απέμεινε από το λεηλατημένο ελληνικό
σχολείο… Ποιος δε συνειδητοποιεί ότι χτυπώντας τους καθηγητές τελικά
πληγώνεται και προσβάλλεται η νέα γενιά;
Ίσως όμως η επίταξη να είναι το τελευταίο σκαλί «στου κακού τη σκάλα»,
σύμφωνα με τον Παλαμικό στίχο, που θα προκαλέσει την πιο ριζική και
καταλυτική αφύπνισή μας∙ που θα κάνει να ξαναφυτρώσουν στις ψυχές μας
«τα φτερά, τα πρωτινά μας τα μεγάλα»! Η αλήθεια δεν μπορεί παρά να
δικάσει την ανομία και να διαλύσει τα νέφη των ψευδών. Αρκεί εμείς οι
ίδιοι να κρατήσουμε ψηλά το λάβαρο των παιδαγωγικών αξιών και των
οραμάτων μας!
Κι αυτό ακριβώς νιώθω: Ότι στη συντριπτική πλειοψηφία μας, ως
εκπαιδευτικοί, μπορεί να επιταχθούμε στις υπηρεσίες μας, αλλά δεν
πρόκειται ποτέ να ενδώσουμε αποτασσόμενοι τη θέση ευθύνης μας ως
λειτουργοί ή μάλλον ως μύστες και ιερουργοί των εφηβικών ψυχών.
Χρέος μας να επανατάξουμε το τρωθέν κύρος του έλληνα δασκάλου! Ο
καθένας μόνος του και όλοι μαζί οι συν-άδελφοι και πλάι μας όσοι μας
νιώθουν. Ηθική επιταγή μας και κοινωνική προσταγή, να χαλκεύσουμε στο
αμόνι της ψυχής μας τα ιδανικά και το ήθος που επιβάλλεται να κοσμούν το
σύγχρονο ελληνικό σχολείο.
Μπορείτε, οι όποιοι ιθύνοντες, να μας πτωχεύσετε, να μας καταισχύνετε,
να μας χρεώσετε δυσβάστακτα βάρη, να μας ειρωνεύεστε, να μας
κατακρίνετε, να φιμώσετε τη διεκδίκηση των δικαιωμάτων του κλάδου μας…
να… να…
Ωστόσο πρέπει να ξέρετε ότι θα παλεύουμε ως το τέλος, αγωνιστές και
θυσιαζόμενοι. Γιατί, όπως έλεγε και ο William Butler Yeats, (Ιρλανδός
ποιητής, Νόμπελ 1923), «η εκπαίδευση δεν είναι το γέμισμα ενός κουβά,
αλλά το άναμμα μιας φλόγας». Και εμείς δε θα σταματήσουμε να νιώθουμε
πυρφόροι, όσο κι αν κάποιοι μας οδηγούν στο τούνελ σκοτεινών πρακτικών
και φαύλων αδιεξόδων. Γιατί στις ψυχές μας έχουν μεταγγίσει φως και
δύναμη τα παιδιά που αντικρίζουμε καθημερινά στο σχολείο μας. Γιατί μέσα
στις καρδιές μας κρύβουμε ίσως την πιο ακριβή παρακαταθήκη για το
μέλλον της κοινωνίας μας και της Ελλάδας μας. Κρύβουμε τα μυστικά, τις
προσδοκίες, τους φόβους και τις ελπίδες που μας εκμυστηρεύτηκαν τα
μάτια, ο νους και οι ψυχές των μαθητών μας.
Αυτά δεν μπορείτε να μας τα πάρετε!!!
Λ. Κ. Φιλόλογος ΓΕΛ
Περισσότερα: http://www.antibaro.gr/article/8230, Ἀντίβαρο
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου