Τοῦ π. Γεωργίου Δ. Μεταλληνοῦ
«Ὁ ἀμφίβολος ἐκκλησιαστικὰ καὶ ἱστορικὰ Ἄγιος Βαλεντίνος ἔχει κατασκευαστεί για τὴν ἐμπορευματοποίηση καὶ τῶν ἀνθρώπινων συναισθημάτων»
«Δεκάδες οἱ γιορτὲς κοσμικοῦ χαρακτήρα που καθιερώνονται ἀπὸ τοὺς ἀρχιτέκτονες τῆς Νέας Ἐποχῆς (New Age) καὶ τείνουν νὰ περιθωριοποιήσουν τὶς χριστιανικὲς ἐορτές καὶ τὴ δυναμική τους στὴν κοινωνία μας»
«Δὲν εἶναι ἀνάγκη νὰ ἐπιχειρεῖται ἡ ἐκχριστιάνιση ὅλων αὐτῶν τῶν κοσμικῶν ἐορτολογικῶν προτάσεων, ὥστε νὰ ἀναζητοῦνται τὰ ἀντίστοιχα χριστιανικὰ πρότυπά τους. Διότι, καὶ ἂν ἐπισημανθοῦν χριστιανικὰ ὑποκατάστατα -δὲν εἶναι δύσκολο αὐτό-, τὸ περιεχόμενο τοὺς καμία ἐννοιολογικὴ σύμπτωση δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει με τὰ ἔξωθεν ἐπιβαλλόμενα. Εἶναι «ἄλλο καὶ ἄλλο»!»
Πρώτον: Στὰ εἰσαγόμενα ἀπὸ τὴ Δύση, κατὰ τὴ μακρόσυρτη διαδικασία τῆς μετακένωσης, ἀνήκει καὶ ἡ γιορτὴ τοῦ Ἁγίου Βαλεντίνου, προστάτη τῶν ἐρωτευμένων κάθε εἴδους (14 Φεβρουαρίου).
Δὲν νομίζω πὼς συνιστᾶ ἀνεπίτρεπτη ὑπερβολὴ ἡ θεώρηση τοῦ ἀμφίβολου ἱστορικὰ καὶ κυρίως ἐκκλησιαστικὰ «Ἁγίου» ὡς μιὰ ἄλλη (ἀρσενική!) ἐκδοχὴ τῆς ἀρχαιοελληνικῆς Ἀφροδίτης, μὲ ρίζες στὸν εὐρωπαϊκὸ Μεσαίωνα. Πρόκειται γιὰ ἕναν κατασκευασμένο «Ἅγιο», ἐπιστρατευμένο στὴν ἐμπορευματοποίηση καὶ τῶν ἀνθρώπινων συναισθημάτων, ποὺ θυσιάζονται καὶ αὐτὰ στὸν ἀδηφάγο Μολὼχ τῆς κατανάλωσης καὶ τοῦ κέρδους. Ὑπάρχει, βέβαια, καὶ ἀκούγεται στὴν ἄλλη Εὐρώπη ἡ ἐκδοχὴ ὅτι κάτω ἀπὸ τὸν γλυκερὸ Ἅγιο Βαλεντίνο κρύπτεται γιὰ πολλοὺς ὁ ἠθοποιὸς τοῦ Μεσοπολέμου Ροντόλφο Βαλεντίνο (Ῥ1926), ποὺ λατρεύτηκε καὶ αὐτὸς ὡς «θεὸς» τοῦ ἔρωτα καὶ ἀναδείχθηκε ἴνδαλμα τῶν ἐρωτευμένων.
Δεύτερον: Εἶναι, βέβαια, γεγονὸς ὅτι ἀναζητήθηκαν ὀρθόδοξα ὑποκατάστατα τοῦ ξένοφερτου «Ἁγίου», γεγονὸς ποὺ ἐπέβαλε ἡ εὐρεία ἀποδοχὴ τῆς γιορτῆς, μὲ τὴν ἔντεχνη προβολή της. Ἡ πρόταση ὑποκατάστατων ὑποδηλώνει τὴ θέληση νὰ μὴν τρωθεῖ τὸ ἐθνικὸ φιλότιμό μας, μὲ τὴν παράδοση τοῦ ἐρωτικοῦ αἰσθήματος σὲ ἔπηλυ(ξένο) ἁγιολογικὸ προστάτη. Προστέθηκε, ἔτσι, ὁ Ἅγιος Ὑάκινθος, μάρτυρας τοῦ 2ου αἰώνα, ὁ ὁποῖος μαρτύρησε σὲ ἡλικία 20 ἐτῶν καὶ διακρινόταν γιὰ τὴν ἁγνότητά του. Κατὰ τοὺς ὑποστηρικτὲς αὐτῆς τῆς ἐπιλογῆς, μπορεῖ νὰ προβληθεῖ χριστιανικὰ ἕνα πρότυπο ἁγνότητας γιὰ τοὺς νέους της Ἑλλάδας καὶ νὰ παρακαμφθεῖ ἡ περίπτωση τοῦ Ἁγίου Βαλεντίνου, ποὺ κάθε ἄλλο παρὰ τὴ χριστιανικὴ ἁγνότητα προστατεύει. Στὴν ὀρθόδοξη παράδοση, ἄλλωστε, ὑμνεῖται ἀπὸ τοὺς Ἁγίους Πατέρες καὶ ὁ «πάγκαλος Ἰωσὴφ» ὡς πρότυπο ἁγνότητας καὶ παρθενίας (Ἀκολουθία Μ. Δευτέρας), ὅταν, ἔφηβος σχεδόν, «καταλιπῶν τὸν χιτώνα, ἔφυγε τὴν ἁμαρτίαν» (πρβλ. Γέν. 39), καὶ καλύπτει πλήρως αὐτὸ ποὺ χριστιανικὰ ἐμπεριέχει ὁ ὅρος «ἁγιότητα». Γι' αὐτὸ ἀναδείχθηκε πανορθόδοξο καὶ παγχριστιανικὸ ὑπόδειγμα χριστιανικοῦ ἤθους.
Ἄλλοι, ἐπικεντρώνοντας τὸ θέμα στὸν συζυγικὸ ἔρωτα καὶ στὸ ἰδανικό της οἰκογένειας, πρότειναν τὸ καινοδιαθηκικὸ ζεῦγος τῶν -συζύγων καὶ μαρτύρων-Ἀποστόλων Ἀκύλα καὶ Πρίσκιλλας, συνεργατῶν τοῦ Ἀποστόλου Παύλου, ποὺ ἡ μνήμη τοὺς τιμᾶται στὶς 13 Φεβρουαρίου. Τὴν ἐκκλησιαστική, μάλιστα, τιμὴ τοὺς καταξιώνει ἡ σχετικὴ Ὁμιλία τοῦ ἱεροῦ Χρυσοστόμου (Ε.Π. 51,187-206).
Τρίτον: Τὸ ἐρώτημα ὅμως εἶναι πρακτικὸ καὶ γι' αὐτὸ οὐσιαστικό. Ποιὰ εἶναι ἡ εὔλογη αἰτία ποῦ ἀναζητοῦμε παραδοσιακὰ ὑποκατάστατα τοῦ Ἁγίου Βαλεντίνου; Εἶναι ἡ βούληση γιὰ ὀρθοδοξοποίηση καὶ ἐλληνοποίηση τῆς ξενόφερτης γιορτῆς, ποὺ ἐπηρεάζει μεγάλο ἀριθμὸ βαπτισμένων χριστιανῶν, ξένων ὅμως πρὸς τὴν ὀρθόδοξη παράδοσή μας. Καὶ παρόμοιες ἐνέργειες δὲν εἶναι ἄγνωστες στὴν ἐκκλησιαστικὴ ἱστορία μας. Ἀρκεῖ νὰ φέρουμε στὴ μνήμη τὸν χωρισμὸ (μέσα 4ου αἱ.) τῆς ἑορτῆς τῶν Χριστουγέννων ἀπὸ τὴν ἑορτὴ τῆς Βαπτίσεως τοῦ Χριστοῦ, γιὰ νὰ τοποθετηθοῦν τὰ Χριστούγεννα στὰ τέλη τοῦ Δεκεμβρίου, ὅταν ὁ εἰδωλολατρικὸς θεὸς Μίθρας λατρευόταν ὡς «ἀνίκητος Ἥλιος». Τὴ θέση του, χριστιανικά, κατέλαβε ὁ Ἰησοῦς Χριστὸς ὡς ὁ «ἥλιος τῆς δικαιοσύνης», γιὰ νὰ μὴν παρασύρονται οἱ προερχόμενοι ἀπὸ τὸ ἐθνικὸ περιβάλλον χριστιανοί. Ἀλίμονο ὅμως ἂν ἐπεκταθεῖ αὐτὴ ἡ κίνηση. Διότι στὶς τελευταῖες δεκαετίες εἴναι δεκαδες οἱ γιορτὲς κοσμικοῦ χαρακτήρα ποὺ καθιερώνονται ἀπὸ τοὺς ἀρχιτέκτονες τῆς Νέας Ἐποχῆς (New Age) καὶ τείνουν νὰ περιθωριοποιήσουν τὶς χριστιανικὲς ἑορτὲς καὶ τὴ δυναμική τους στὴν κοινωνία μας. Νομίζω ὅτι δὲν εἶναι ἀνάγκη νὰ ἐπιχειρεῖται ἡ ἐκχριστιάνιση ὅλων αὐτῶν τῶν κοσμικῶν ἐορτολογικῶν προτάσεων, ὥστε νὰ ἀναζητοῦνται τὰ ἀντίστοιχα χριστιανικὰ πρότυπά τους. Διότι, καὶ ἂν ἐπισημανθοῦν χριστιανικὰ ὑποκατάστατα -δὲν εἶναι δύσκολο αὐτό-, τὸ περιεχόμενο τοὺς καμία ἐννοιολογικὴ σύμπτωση δὲν μπορεῖ νὰ ἔχει μὲ τὰ ἔξωθεν ἐπιβαλλόμενα. Εἶναι «ἄλλο καὶ ἄλλο»!
Τέταρτον: Ὁ ὀρθόδοξος χριστιανὸς δὲν τιμᾶ ἁπλῶς τὴν ἐρωτικὴ σχέση, ἔστω καὶ στὴν πιὸ ἐξιδανικευμένη μορφή της, διότι ὁ ἐρωτάς του δὲν ἐγκλωβίζεται στὴ σάρκα. Ἡ ἐρωτικὴ ὁρμὴ ἀναγνωρίζεται ὡς θεοσδοτη, μὲ δυναμικὴ ὅμως ποὺ ὁδηγεῖ στὸν γάμο (ὄχι ἁπλῶς στὴν τεκνοποιία καὶ τὴ δημιουργία οἰκογένειας ὡς «κατ' οἶκον ἐκκλησίας»). Ὅλα τα συζυγικὰ ζεύγη τῶν Ἁγίων μας δὲν τιμῶνται γιὰ τὸν ἐρωτά τους, ἀλλὰ γιὰ τὴ μεταμόρφωση τοῦ ἔρωτα σὲ ἀγάπη μέσα στὴ θεία χάρη, μὲ τὴν ἐν Χριστῷ ὑπέρβαση τῆς «ἐμπαθοῦς ἡδονῆς», τοῦ σαρκικοῦ φρονήματος καὶ τὴ βαθμιαία εἴσοδό τους στὴ ζωὴ τῆς ἄσκησης καὶ παρθενίας. Ὅπως λέει ὁ Ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος (+390) γιὰ τὴν ἔγγαμη ἀδελφή τοῦ Γοργονία, «τὸ ὅτι ἑνώθηκε μὲ τὴ σάρκα δὲν σημαίνει ὅτι χωρίσθηκε ἀπὸ τὸ Πνεῦμα [...], ἀλλά, ἀφοῦ ὑπηρέτησε γιὰ λίγο τὸν κόσμο καὶ τὴ φύση [...], ἀφιερώθηκε ὁλόκληρη στὸν Θεό»! Αὐτὴ τὴν πορεία γνωρίζει ὁ χριστιανικὸς ἔρωτας.
Ἄν, λοιπόν, τὰ ὑποκατάστατα τοῦ Ἁγίου Βαλεντίνου δὲν προσφέρουν τὸ ἀληθινὸ περιεχόμενο τοῦ χριστιανικοῦ ἔρωτα καὶ δὲν εἰσάγουν στὸν ἐν Χριστῷ τρόπο ὑπάρξεως, ἐκκοσμικεύεται ἡ Ἐκκλησία καὶ δὲν ἐν-χριστώνεται ὁ κόσμος, ἔστω καὶ ἂν τὰ ὀνόματα ἀλλάζουν. Γι' αὐτὸ πρέπει νὰ ἐπαινεθεῖ ἡ Ἱερὰ Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος, ποὺ μὲ παλαιότερη ἐγκύκλιο τῆς (ἄρ. 2659/14.10.99) καθιέρωσε τὴ δεύτερη Κυριακή του Ἰανουαρίου «ὡς ἡμέρα μνήμης καὶ τιμῆς τῆς οἰκογένειας τοῦ Μ. Βασιλείου», γιὰ «τὴν προβολὴ τοῦ θεσμοῦ τῆς οἰκογένειας», ὅπως ἁγιάσθηκε στὰ πρόσωπα τῆς πολυμελοῦς αὐτῆς οἰκογένειας, ποὺ σχεδὸν ὅλα τα μέλη τῆς εἶναι διακηρυγμένοι Ἅγιοί της Ἐκκλησίας μας, μὲ καταφανῆ τὰ δείγματα τῆς ἁγιότητάς τους. Κατὰ τὴν ἴδια ἐγκύκλιο, οἱ γονεῖς τοῦ Μ. Βασιλείου Βασίλειος καὶ Ἐμμέλεια «ἀποτελοῦν διαχρονικὸν παράδειγμα οἰκογενειακῆς συζυγίας, ὁμονοίας καὶ ἑνότητος», ποὺ προσφέρεται στοὺς χριστιανοὺς κάθε ἐποχῆς.
Ἀπὸ τὴν ἐφημερίδα «Ὀρθόδοξη Ἀλήθεια» καὶ τὴ στήλη «Στιγμιότυπα Ἑλληνοορθοδοξίας», 10 Φεβρουαρίου 2016
το είδαμε εδώ
ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΚΑΙ ΟΡΘΟΔΟΞΑ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου