Προφήτης Ἀγγαῖος: Μὴν ἀργοῦμε τὴν ἐκπλήρωση τοῦ τάματος

Κυριακάτικο ἐγκύκλιο κήρυγμα Μητροπολίτου Γόρτυνος καὶ Μεγαλοπόλεως

1. Tήν ἐρχόμενη Τρίτη, ἀδελφοί μου χριστιανοί, 16 τοῦ μηνός Δεκεμβρίου, ἡ Ἁγία μας Ἐκκλησία θά ἑορτάσει τήν μνήμη τοῦ προφήτου Ἀγγαίου. Θά ἔχετε παρατηρήσει, ἀγαπητοί μου, ὅτι τό μήνα Δεκέμβριο ἑορτάζουμε τήν μνήμη πολλῶν ἁγίων Προφητῶν. Ἤδη τήν 1η Δεκεμβρίου ἑορτάσαμε τήν μνήμη τοῦ προφήτη Ναούμ. Τήν 2α Δεκεμβρίου ἑορτάσαμε τόν προφήτη Ἀββακούμ καί στίς 3 Δεκεμβρίου ἑορτάσαμε τόν προφήτη Σοφονία. Τήν προσεχή Τετάρτη 17 Δεκεμβρίου θά ἑορτάσουμε τόν προφήτη Δανιήλ καί τήν Τρίτη, στίς 16 τοῦ μηνός, θά ἑορτάσουμε τόν προφήτη Ἀγγαῖο. Γιατί αὐτό τό φαινόμενο τόν μήνα Δεκέμβριο; Αὐτό, ἀγαπητοί μου, συμβαίνει γιατί τό μήνα αὐτό θά ἑορτάσουμε τήν μεγάλη ἑορτή τῶν Χριστουγέννων. Καί ἐπειδή οἱ προφῆτες τῆς Παλαιᾶς Διαθήκης προφήτευσαν γιά τήν σάρκωση τοῦ Υἱοῦ τοῦ Θεοῦ, γι᾽ αὐτό καί πρίν ἀπό τήν ἑορτή τῆς Γέννησης τοῦ Χριστοῦ ἑορτάζουμε τούς Προφῆτες.

Θά ἔπρεπε, ἀδελφοί χριστιανοί, νά εἶχα χρόνο πολύ νά σᾶς μιλήσω γιά ὅλη τήν διδασκαλία τοῦ προφήτη Ἀγγαίου, πού θά ἑορτάσουμε τήν ἐρχόμενη Τρίτη. Λίγα λόγια ὅμως θά σᾶς πῶ σέ ἕνα σύντομο λειτουργικό κήρυγμα: Γνωρίζουμε, ἀγαπητοί μου, ὅτι...

ὁ ἰουδαϊκός λαός γιά τά ἁμαρτήματά του, πού τοῦ τά κατήγγειλαν οἱ προφῆτες, ἀλλά δέν ἄκουγε, τό 586 π.Χ. ὁδηγήθηκε αἰχμάλωτος στήν Βαβυλώνα στά χρόνια τοῦ βασιλιᾶ Ναβουχοδονόσορα. Ἀφοῦ ὅμως στήν ἐξορία τους οἱ Ἰουδαῖοι μετενόησαν γιά τά ἁμαρτήματά τους, ἔδωσε ὁ Θεός καί τό 538 π.Χ., μέ τό διάταγμα τοῦ βασιλιᾶ τῆς Περσίας Κύρου, ἕνα τμῆμα τῶν αἰχμαλώτων Ἰουδαίων ἔφυγαν ἀπό τήν Βαβυλώνα καί ἐπέστρεψαν στήν πάτρια γῆ, τήν Ἰουδαία. Μεταξύ αὐτῶν ἦταν καί ὁ προφήτης Ἀγγαῖος.

2. Ἀπό εὐγνωμοσύνη τους στόν Θεό γιά τήν ἀπελευθέρωσή τους οἱ Ἰουδαῖοι, ἀλλά καί γιά νά συσπειρωθοῦν γύρω ἀπό τήν πίστη τους, ἀπεφάσισαν, στήν πατρίδα τους πού ἦλθαν, ὡς πρῶτο τους ἔργο νά κτίσουν Ναό, ἕνα μεγάλο Ναό στά Ἱεροσόλυμα, ἀνάλογο μέ ἐκεῖνον, πού πυρπολήθηκε καί καταστράφηκε ἀπό τόν Ναβουχοδονόσορα. Ἀλλά περνοῦσαν τά χρόνια καί Ναός δέν κτιζόταν, οὔτε τά θεμέλιά του κἄν κατατέθηκαν. Οἱ οἰκονομικές δυσκολίες στήν νεοσύστατη Ἰουδαϊκή κοινότητα, σάν μιά ψυχρή πλάκα, πάγωναν τίς καρδιές τους γιά νά προχωρήσουν στήν ἀνέγερση τοῦ Ναοῦ. Ἀλλά ὁ προφήτης Ἀγγαῖος, ἀγαπητοί μου, περιερχόταν ὅλη τήν χώρα καί μέ ὅλη τήν προφητική του δύναμη ἐνθάρρυνε τόν ἀπελπισμένο λαό καί τόν προέτρεπε νά ἀποφασίσει ἐπιτέλους τήν ἀνοικοδόμηση τοῦ Ναοῦ. Τήν μεγάλη οἰκονομική κρίση πού ἀντιμετώπιζε ὁ λαός, τήν ἑρμήνευε ὁ προφήτης ἀκριβῶς ἀπό τήν ἀδιαφορία του νά ἀνεγείρει τόν Ναό, ἐνῶ ἔκτιζαν δικά τους μεγαλόσπιτα. Τούς ἔλεγε συγκεκριμένα:

«...Ὥστε ἐσεῖς κατοικεῖτε σέ σπίτια μέ ξύλινη ἐπένδυση καί ὁ Ναός τοῦ Κυρίου εἶναι ἀνοικοδόμητος; Καί τώρα τά ἑξῆς λέγει ὁ Γιαχβέ Σαβαώθ: “Προσέξτε τί σᾶς συμβαίνει: Σπέρνετε πολλά, ἀλλά θερίζετε λίγα, τρῶτε ἀλλά δέν χορταίνετε...Ἐπιδιώκετε πολλά, ἀλλά λίγα γίνονται. Τά φέρνετε αὐτά στό σπίτι σας καί ἐγώ μέ ἕνα φύσημα τά διασκορπίζω. Καί αὐτά γιατί; Λόγω τοῦ Ναοῦ Μου – λέγει ὁ Θεός – γιατί εἶναι ἀκόμη ἀνοικοδόμητος, ἐνῶ ἐσεῖς φροντίζετε ὁ καθένας γιά τό σπίτι του. Γι᾽ αὐτό ὁ οὐρανός κράτησε τήν βροχή καί ἡ γῆ κράτησε τά προϊόντα της. Ἀνεβεῖτε λοιπόν στά βουνά, κόψτε ξύλα καί φτιάξτε τό Ναό Μου, γιά νά δοξασθῶ σ᾽ αὐτόν, λέγει ὁ Γιαχβέ» (Ἀγγ. 1,2-8).

Ἀπό τήν περικοπή αὐτή τοῦ Ἀγγαίου αὐτό πού πρέπει νά προσέξουμε καί νά μᾶς φοβίσει εἶναι ὅτι ὁ προφήτης συνδέει τήν οἰκονομική κρίση τῆς ἐποχῆς του μέ τό ἁμάρτημα τῶν πατριωτῶν του ὅτι δέν ἔκτισαν ἀκόμη τόν Ναό τοῦ Θεοῦ, ὡς εὐχαριστήριό τους σ᾽ Αὐτόν γιά τήν ἀπελευθέρωσή τους ἀπό τήν δυναστεία τῶν Βαβυλωνίων καί τῶν Περσῶν.

2. Ἔχω εἰδικό λόγο πού λέγω τά παραπάνω, ἀδελφοί χριστιανοί. Τά λέω γιατί καί τό ἑλληνικό μας ἔθνος τό βαρύνει τό ἁμάρτημα αὐτό, γιατί δέν ἔκτισε ἀκόμη τόν Ναό. Ποιόν Ναό; Ὅταν πιά ἐλευθερωθήκαμε ἀπό τόν τούρκικο ζυγό, στήν Δ´ Ἐθνοσυνέλευση στό Ναύπλιο τό 1829, δώσαμε Τάμα στόν Χριστό ὅτι: Ἡ ῾Ελλάδα εὐγνωμονοῦσα γιά τήν ἀπελευθέρωσή της, θά Τοῦ κτίσει στήν νέα πρωτεύουσά της, τήν Ἀθήνα, ἕνα μεγάλο Ναό. Πέρασαν χρόνια, πολλά χρόνια. Κτίσαμε πολυκατοικίες καί μεγαλόσπιτα. Κτίσαμε ξενοδοχεῖα «λούξ», ἑτοιμάζουμε νά κτίσουμε καί ξένα τεμένη, ἀλλά τό Τάμα μας γιά τόν Ναό στόν Εὐεργέτη Σωτῆρα Χριστό δέν τό κάναμε ἀκόμη. Καί ἔπειτα ἀποροῦμε γιά τήν οἰκονομική κρίση τῆς πατρίδας μας!... Ὁ προφήτης Ἀγγαῖος στήν παραπάνω περικοπή του μᾶς εἶπε ὅτι ἡ οἰκονομική κρίση τῆς πατρίδας του Ἰουδαίας προερχόταν ἀπό τό ἁμάρτημα τῶν Ἰουδαίων γιατί παραμελοῦσαν τήν ἀνέγερση τοῦ Ναοῦ. Ὁ λόγος του εἶναι θεόπνευστος. Ἔτσι καί ᾽μεῖς, μέ βάση τά λόγια αὐτά τοῦ προφήτου, τήν οἰκονομική κρίση πού ταλαιπωρεῖ τήν χώρα μας πρέπει νά τήν ἑρμηνεύουμε ἁγιογραφικά. Νά τήν ἑρμηνεύσουμε ἀπό τό ἁμάρτημά μας ὅτι ἀκόμη δέν ἐκπληρώσαμε τό Τάμα μας, τήν ἀνέγερση δηλαδή τοῦ Ναοῦ ὡς εὐγνωμοσύνη μας γιά τήν ἀπελευθέρωσή μας ἀπό τήν τούρκικη σκλαβιά. 

3. Γιά τό ἁμάρτημά μας αὐτό, ἀδελφοί, δέν δικαιολογούμαστε. Οἱ ἔνδοξοι ἀγωνιστές τῆς πατρίδας μας μᾶς ἔδωσαν ὡραῖα διδάγματα καί μᾶς ἄφησαν ζωντανά παραδείγματα ὅτι πρέπει νά εἴμαστε εὐγνώμονες στόν Θεό καί νά ἐκπληρώνουμε τίς ὑποσχέσεις μας σ᾽ Αὐτόν. Γιά νά παραλείψω ἄλλα παραδείγματα τῶν εὐσεβῶν ἀγωνιστῶν τοῦ ᾽21, ἀναφέρω μόνο τό συγκινητικό παράδειγμα τοῦ φημισμένου Θεοδώρου Κολοκοτρώνη. Ἀκοῦστε: Στήν Μεγαλόπολη εἶναι τό χωριό «Ἐκκλησούλα». Μικρό χωριό, ἀλλά αὐτό τό μικρό χωριό γέννησε ἕναν ἅγιο πραγματικά Ἱεράρχη, σύγχρονό μας, τόν μακαριστό ποιμενάρχη τῆς Ὕδρας, Κυρό Ἱερόθεο Τσαντίλη, τοῦ Ὁποίου ἀξιώθηκα νά ἀσπαστῶ τήν χεῖρα καί νά λάβω τήν εὐχή Του. Στό χωριό αὐτό λοιπόν βρέθηκε ὁ Κολοκοτρώνης, μόνος, κυνηγημένος ἀπό τούς Τούρκους. Ἄλλη βοήθεια δέν εἶχε παρά μόνο τήν προσευχή στήν Παναγία. Κρύφτηκε σέ μιά κουφάλα δέντρου καί ἐκεῖ μέσα κρυμμένος προσευχόταν στήν Θεοτόκο παρακαλώντας Την νά μήν πέσει στά χέρια τῶν Τούρκων. Τῆς ὑποσχέθηκε μάλιστα ὅτι, ἄν τόν σώσει, θά Τῆς κάνει στόν τόπο ἐκεῖνο μία Ἐκκλησιά. Οἱ Τοῦρκοι κυνηγώντας τον γύριζαν γύρω-γύρω ἀπό τό δέντρο, ἀλλά – στραβωμάρα τους! – δέν εἶδαν τόν Κολοκοτρώνη, πού ἦταν στήν κουφάλα. Ἡ καρδιά τοῦ Κολοκοτρώνη χτυποῦσε δυνατά ἀπό τόν φόβο καί προσευχόταν λέγοντας «Παναγία μου, σῶσε με»! Δέν τόν βρῆκαν οἱ Τοῦρκοι καί ἔφυγαν. Ὁ Κολοκοτρώνης γλύτωσε ἀπό βέβαιο κίνδυνο. Εὐχαρίστησε τήν Παναγία καί ἀμέσως ξεκίνησε τήν ἐκπλήρωση τοῦ τάματός του. Φτωχός ἦταν, ἀλλά γρήγορα ἔκανε τό τάμα του καί ἔχτισε ἕνα μικρό Ναό, ἀφιερωμένο στήν Παναγιά, ὅπως ὑποσχέθηκε. Τόν Ναό τόν εἶπε «Ἐκκλησούλα», πού σώζεται μέχρι σήμερα καί τήν προσκυνᾶμε εὐλαβικά.

Ἀδελφοί! Μικρός καί ταπεινός ἐγώ, ἀλλά ἐπαναλαμβάνω σήμερα τό κήρυγμα τοῦ προφήτου Ἀγγαίου καί λέγω: Ἡ πατρίδα μας Ἑλλάδα πρέπει γρήγορα νά ἐκπληρώσει τόν Τάμα της στόν Σωτῆρα Χριστό καί νά Τοῦ κτίσει Ναό, ὡς εὐγνωμοσύνη γιά τήν ἀπελευθέρωσή της. Ἀλλοίμονό της δέ, ἄν δέν ἐκπληρώσει τό Τάμα της καί δέν ἐκπληρώσει τόν Ναό. Μᾶς περιμένουν τότε νέα δεινά καί δέν ἀντέχουμε. Ἄς τό ἐννοήσουν αὐτό ἰδιαίτερα οἱ κυβερνῶντες ἄρχοντές μας.

Μέ πολλές εὐχές,

† Ὁ Μητροπολίτης Γόρτυνος καί Μεγαλοπόλεως Ἰερεμίας

 

Ρωμαίικο οδοιπορικό