†Μνήμη τοῦ ἁγίου μεγαλομάρτυρος Γεωργίου, τοῦ Τροπαιοφόρου.

Η οἰκουμενικότητα τοῦ ῾Αγίου Γεωργίου τοῦ Τροπαιοφόρου, πού ἐκφράζεται μέσα ἀπό τή λειτουργική τέχνη, τήν τιμή πρός τόν ῞Αγιο λαῶν καί φυλῶν ἀκόμα καί μή ὀρθοδόξων, τή λαϊκή θρησκευτικότητα, μαρτυρεῖται περίτρανα ἀπό τήν γύ ᾿Ωδή τοῦ Κανόνος του· «Γῆ πᾶσα καί βρότειος φυλή, οὐρανός τε συγχαίρει, στρατός ᾿Αγγέλων τε, ὁ πρωτοστράτηγος γάρ, Χριστοῦ νῦν Γεώργιος ἐκ γῆς, βαίνει πρός οὐράνια». Παρά τήν εὐρέως διαδεδομένη τιμή καί εὐλάβεια πρός τόν ῞Αγιο Γεώργιο, δέν ὑπάρχουν πολλές αὐθεντικές ἱστορικές πηγές γιά τό πρόσωπο καί τό μαρτύριό του. Πρώτη καί σπουδαιότερη πηγή ἀπό τήν ὁποία ἀντλοῦμε πληροφορίες γιά τό βίο, τό μαρτύριο καί τά θαύματα τοῦ ῾Αγίου Μεγαλομάρτυρος Γεωργίου εἶναι τό ἱστορικό πού συνέταξε ὁ ὑπηρέτης τοῦ ῾Αγίου Πασικράτης, ὁ ὁποῖος παρακολούθησε τά γεγονότα τοῦ μαρτυρίου τοῦ ῾Αγίου.
῾Ο ῞Αγιος Γεώργιος ἐγεννήθηκε μεταξύ τῶν ἐτῶν 280-285 μ.Χ., πιθανότατα στήν περιοχή τῆς ᾿Αρμενίας, κατά τούς χρόνους τοῦ αὐτοκράτορος Διοκλητιανοῦ. ᾿Εκεῖ, σέ ἕνα μοναστήρι τῆς περιοχῆς, ὁ ῞Αγιος ἐδέχθηκε τό μυστήριο τοῦ Βαπτίσματος καί ἔγινε μέλος τῆς ᾿Εκκλησίας. ῾Ο πατέρας τοῦ ῾Αγίου ὀνομαζόταν Γερόντιος, ἦταν Συγκλητικός στρατηλάτης στό ἀξίωμα καί καταγόταν ἀπό πλούσια καί ἐπίσημη γενιά τῆς Καππαδοκίας. Σέ παλαιό χειρόγραφο ἀναφέρεται ὅτι ἐγεννήθηκε στή Σεβαστούπολη τῆς Μικρῆς ᾿Αρμενίας καί ὅτι ἀρχικά ἦταν εἰδωλολάτρης, ἐνῶ ἀργότερα ἔγινε Χριστιανός. ῾Η σύζυγός του ὀνομαζόταν Πολυχρονία, ἦταν Χριστιανή καί καταγόταν ἀπό τή γνωστή Λύδδα (Διόσπολη) τῆς Παλαιστίνης. ῞Οπως ἀναφέρουν οἱ πηγές, οἰκογένεια τοῦ ῾Αγίου, ὅταν ἐκεῖνος ἦταν σέ μικρή λικία, μετοίκησε στή Λύδδα, λόγῳ τοῦ θανάτου τοῦ πατρός του.

Σέ νεαρή λικία ὁ Γεώργιος κατατάχθηκε στό Ρωμαϊκό στρατό. Διακρίθηκε γιά τήν τόλμη καί τόν ρωισμό του καί ἔλαβε τό ἀξίωμα τοῦ Τριβούνου. Λίγο ἀργότερα ὁ Διοκλητιανός τόν ἔκανε Δούκα (διοικητή) μέ τόν τίτλο τοῦ Κόμητος στό τάγμα τῶν ᾿Ανικιώρων τῆς αὐτοκρατορικῆς φρουρᾶς· «πολλάκις πρότερον μεγαλοπρεπῶς διαπρέψας τοῦ τῶν σχολῶν μετά ταῦτα πρώτου τάγματος κόμης κατ᾿ ἐκλογήν προεβλήθη».
Στίς ἀρχές τοῦ 303 μ.Χ. ὁ ῞Αγιος συλλαμβάνεται καί ἀκολουθεῖ τό μαρτύριο. ῾Η πίστη τοῦ ῾Αγίου γίνεται ἀφορμή νά βαπτισθοῦν Χριστιανοί οἱ στρατιωτικοί ᾿Ανατόλιος καί Πρωτολέων, Βίκτωρ καί ᾿Ακίνδυνος, Ζωτικός καί Ζήνωνας, Χριστοφόρος καί Σεβηριανός, Θεωνᾶς, Καισάριος καί ᾿Αντώνιος, τῶν ὁποίων τή μνήμη ἑορτάζει ᾿Εκκλησία στίς 20 ᾿Απριλίου, καί βασίλισσα ᾿Αλεξάνδρα, σύζυγος τοῦ Διοκλητιανοῦ, μαζί μέ τούς δούλους της ᾿Απολλώ, ᾿Ισαάκιο καί Κοδράτο, τῶν ὁποίων μνήμη τιμᾶται στίς 21 ᾿Απριλίου.
῾Ο ῞Αγιος ἐμαρτύρησε, «ἀπετμήθη τήν κεφαλήν», μετά ἀπό πλῆθος βασανιστηρίων, τήν Παρασκευή 23 ᾿Απριλίου τοῦ ἔτους 303 μ.Χ. Κατά δέ τόν ὑπολογισμό τοῦ ἱστορικοῦ Εὐσεβίου, καί σύμφωνα μέ τό Μακεδονικό μερολόγιο, μέρα αὐτή ἀντιστοιχοῦσε στήν Παρασκευή τῆς Διακαινησίμου, τοῦ Πάσχα. Κρυφά ἐσήκωσαν οἱ Χριστιανοί τό πάντιμο λείψανό του καί τό ἔθαψαν μαζί μέ αὐτό τῆς ῾Αγίας μητρός του, ὁποία ἐμαρτύρησε τήν ἴδια ἤ τήν ἑπόμενη μέρα. ῾Ο πιστός ὑπηρέτης τοῦ ῾Αγίου, Πασικράτης117, ἐκτελώντας τήν ἐπιθυμία τοῦ ῾Αγίου, παρέλαβε τό ἅγιο λείψανο τοῦ Μάρτυρος μαζί μ᾿ αὐτό τῆς μητέρας του καί τά μετέφερε στή Λύδδα τῆς Παλαιστίνης. ᾿Από ἐκεῖ, ὅπως βεβαιώνουν οἱ πηγές, οἱ Σταυροφόροι πῆραν τά ἱερά λείψανα τῆς ῾Αγίας Πολυχρονίας καί τά μετέφεραν στή Δύση.

Μετά τό μαρτυρικό θάνατο τοῦ ῾Αγίου ἐμαρτύρησαν καί οἱ συνδέσμιοί του Εὐσέβιος, Νέων, Λεόντιος, Λογγίνος καί ἄλλοι τέσσερις μαζί. Τή μνήμη τους τιμᾶ ᾿Εκκλησία στίς 24 ᾿Απριλίου.
Βλέπουμε ὅτι μέ κέντρο τήν μέρα τοῦ μαρτυρίου τοῦ ῾Αγίου δημιουργεῖται μέσα στό λειτουργικό χρόνο τῆς ᾿Εκκλησίας ἕνας ἑορτολογικός κύκλος, ὁ ὁποῖος καλλιεργεῖται περισσότερο ἀπό τά Τυπικά τῆς Κωνσταντινουπόλεως· ξεκινᾶ στίς 20 ᾿Απριλίου καί τελειώνει στίς 24 τοῦ αὐτοῦ μηνός. ῾Ο ἑορτολογικός αὐτός κύκλος δείχνει τήν περίοπτη θέση τοῦ Μεγαλομάρτυρος στή ζωή τῆς ᾿Εκκλησίας.
῾Η τιμή τοῦ ῾Αγίου ἐπεξετάθη ἐντός ὀλίγου χρόνου σέ ὅλη τήν ᾿Ανατολή. ῎Ετσι στή Συρία ἤδη ἀπό τόν 4ο αἰώνα μ.Χ. ὑπῆρχαν ναοί ἀφιερωμένοι στή μνήμη του, ἐνῶ στήν Αἴγυπτο ὑπῆρχαν περί τούς 40 ναούς καί 3 Μονές στό ὄνομά του. Στίς λοιπές ἀνατολικές περιοχές τιμή τοῦ ῾Αγίου εἶχε λάβει τεράστιες διαστάσεις ἀπό ἀρχαιοτάτους χρόνους. Στήν ἁγιοτόκο καί μαρτυρική Καππαδοκία εὑρίσκονται πολλοί ναοί ἀφιερωμένοι στόν Μεγαλομάρτυρα, ἀλλά καί σέ ἄλλους ῾Αγίους, μέ ἐξαίρετες τοιχογραφίες τοῦ μαρτυρίου τοῦ ῾Αγίου, καθώς καί τῆς μητρός του ῾Αγίας Πολυχρονίας118. Καί στήν Κωνσταντινούπολη ὅμως πολλοί καί ὀνομαστοί ναοί ἦσαν ἀφιερωμένοι στόν Μεγαλομάρτυρα τοῦ Χριστοῦ Γεώργιο.
῾Η τιμή πρός τόν ῞Αγιο Γεώργιο στήν περιοχή τῆς Μικρᾶς ᾿Ασίας καί τῆς Κωνσταντινουπόλεως καλλιεργήθηκε ἰδιαίτερα ἀπό τόν ῞Οσιο Θεόδωρο τόν Συκεώτη. Δέν εἶναι τυχαῖο τό γεγονός ὅτι μνήμη τοῦ ῾Οσίου Θεοδώρου, πού ᾿Εκκλησία μας τιμᾶ στίς 22 ᾿Απριλίου, ἑορταζόταν στήν Κωνσταντινούπολη μέ ἱερά Σύναξη στό ναό τοῦ ῾Αγίου Γεωργίου «ἐν τῷ Δευτέρῳ»119. Αὐτό ἀκριβῶς καταδεικνύει τή σχέση μεταξύ τῶν δύο ῾Αγίων.
από www.apostoliki-diakonia.gr