Πόσο σχέση έχει το «αγαπάτε αλλήλους» του Αρχιεπισκόπου με την «Αλληλεγγύη» του κ. Τσίπρα;

Γράφει ο Αντώνης Κρούστης.

Είναι καιρός τώρα που προσπαθεί ο κ.Τσίπρας να κάνει ανοίγματα προς την εκκλησία ψάχνοντας ταυτόσημες αρχές μεταξύ Μαρξισμού και Χριστιανισμού. Η τελευταία ατάκα του ενώπιον του Αρχιεπισκόπου ήταν ότι ο Χριστιανισμός προβάλλει το «αγαπάτε αλλήλους» και η Αριστερά την «αλληλεγγύη», προσθέτοντας ότι και οι δυο «κοσμοθεωρίες» έχουν ως κέντρο τον άνθρωπο. Άρα ένας Χριστιανός μπορεί να προσβλέπει στο αξιακό σύστημα της Αριστεράς, αφού δεν έχουν και μεγάλες διαφορές.

Αλήθεια όμως, πόσο συμβατές είναι οι δυο αξίες αυτές;

Το «αγαπάτε αλλήλους» του Ιησού Χριστού αναφέρεται μεταξύ όλων των ανθρώπων, ανεξαρτήτως τάξης , φυλής, φύλου, εθνότητας και θρησκείας. Η προβαλλόμενη «αλληλεγγύη» της Αριστεράς είναι στην ουσία η συσπείρωση της εργατικής τάξης έναντι της Αστικής. Συνεπώς ουδεμία σχέση δεν μπορεί να υπάρξει μεταξύ του «Όλου» με το «Μερικόν». Η Αγάπη του Χριστού είναι καθολική και αδιάκριτη. Απευθύνεται ξεχωριστά στον κάθε άνθρωπο κάθετα, ενώ η αλληλεγγύη της Αριστεράς λειτουργεί οριζόντια, όχι καθολικά , αλλά επιβεβλημένα και μεροληπτικά.

Διδαχές του Αγίου Νεκταρίου

 Η τελευταία φωτογραφία του Αγίου Νεκταρίου. Πρόκειται για τη στιγμή που φεύγει από το Μοναστήρι του για να μεταβεί στο Αρεταίειο Νοσοκομείο, όπου πέρασε τις 47 τελευταίες ημέρες της ζωής του στη γη.
 

Διδαχές
 

Ὁ δρόμος τῆς εὐτυχίας

Τίποτε δὲν εἶναι μεγαλύτερο ἀπ’ τὴν καθαρὴ καρδιά, γιατί μία τέτοια καρδιὰ γίνεται θρόνος τοῦ Θεοῦ. Καὶ τί εἶναι ἐνδοξότερο ἀπὸ τὸ θρόνο τοῦ Θεοῦ; Ἀσφαλῶς τίποτε. Λέει ὁ Θεὸς γι’ αὐτοὺς ποὺ ἔχουν καθαρὴ καρδιά:

«Ἐνοικήσω ἐν αὐτοῖς καὶ ἐμπεριπατήσω, καὶ ἔσομαι αὐτῶν Θεός, καὶ αὐτοὶ ἔσονταί μοι λαὸς» (Β’ Κορ. 6,16).

Ποιοὶ λοιπὸν εἶναι εὐτυχέστεροι ἀπ’ αὐτοὺς τοὺς ἀνθρώπους; Καὶ ἀπὸ ποιὸ ἀγαθὸ μπορεῖ νὰ μείνουν στερημένοι; Δὲν βρίσκονται ὅλα τ’ ἀγαθὰ καὶ τὰ χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος στὶς μακάριες ψυχές τους;

Τί περισσότερο χρειάζονται; Τίποτε, στ’ ἀλήθεια, τίποτε! Γιατί ἔχουν στὴν καρδιὰ τους τὸ μεγαλύτερο ἀγαθό: τὸν ἴδιο τὸ Θεό!

Πόσο πλανιοῦνται οἱ ἄνθρωποι ποὺ ἀναζητοῦν τὴν εὐτυχία μακριὰ ἀπὸ τὸν ἑαυτό τους, στὶς ξένες χῶρες καὶ τὰ ταξίδια, στὸν πλοῦτο καὶ στὴ δόξα, στὶς μεγάλες περιουσίες καὶ στὶς ἀπολαύσεις, στὶς ἡδονὲς καὶ σ’ ὅλες τὶς χλιδὲς καὶ ματαιότητες ποὺ κατάληξή τους ἔχουν τὴν πίκρα! Ἡ ἀνέγερση τοῦ πύργου τῆς εὐτυχίας ἔξω ἀπὸ τὴν καρδιά μας, μοιάζει μὲ οἰκοδομῆ ποὺ χτίζεται σὲ ἔδαφος ποὺ σαλεύεται ἀπὸ συνεχεῖς σεισμούς. Σύντομα ἕνα τέτοιο οἰκοδόμημα θὰ σωριαστεῖ στὴ γῆ…

Ἀδελφοί μου! Ἡ εὐτυχία βρίσκεται μέσα στὸν ἴδιο σας τὸν ἑαυτό, καὶ μακάριος εἶναι ὁ ἄνθρωπος ποὺ τὸ κατάλαβε αὐτό. Ἐξετάστε τὴν καρδιά σας καὶ δεῖτε τὴν πνευματική της κατάσταση. Μήπως ἔχασε τὴν παρρησία της πρὸς τὸ Θεό; Μήπως ἡ συνείδηση διαμαρτύρεται γιὰ παράβαση τῶν ἐντολῶν Του; Μήπως σᾶς κατηγορεῖ γιὰ ἀδικίες, γιὰ ψέματα, γιὰ παραμέληση τῶν καθηκόντων πρὸς τὸ Θεὸ καὶ τὸν πλησίον;

Ὅταν τὸ χέρι τοῦ Εἰσαγγελέα, ποὺ κουνοῦσε τὸν Ἅγιο Νεκτάριο, ξεράθηκε...

Πολλὰ ὅμως διεσπείροντο ἀπὸ τοὺς κακοὺς ἀνθρώπους στὴν Ἀθήνα περὶ τοῦ Πενταπόλεως καὶ τῆς ἀνέγερσης τῆς Μονῆς (δηλαδὴ τῆς γυναικείας Μονῆς τῆς Ἁγίας Τριάδος στὴν Αἴγινα, τῆς ὁποίας κατόπιν διετέλεσε ἐφημέριος καὶ πνευματικός).  Πολὺ ἐδοκιμάσθη ἀπὸ τοὺς διεστραμμένους, τοὺς μοχθηροὺς καὶ τοὺς συκοφάντες.Διέδιδαν συκοφαντίες ἀνηθικότητος ἀνηκούστους. Ἠσχολήθη μὲ αὐτὲς καὶ ἡ Ἱερὰ Σύνοδος. Ὁ δὲ τότε Πρόεδρος αὐτῆς, ὁ Ἀθηνῶν Θεοκλητὸς μετέβη αὐτοπροσώπως ἐπιτοπίως τὸ 1908, διὰ νὰ ἐξετάση. Φεύγοντας ὅμως ἀπὸ ἐκεῖ ἀναγκάσθηκε νὰ ὁμολογήση ὄτι «ἦτο ὄντως Θεῖον ἔργον». Πολὺ τὸν κατέτρεξε καὶ ὁ Ἀρχιεπίσκοπος Ἀθηνῶν Μελέτιος Μεταξάκης. Αυτός διετέλεσε καὶ Οἰκουμενικὸς Πατριάρχης καὶ Πατριάρχης Ἀλεξανδρείας. Αὐτὸς ὁ δυστυχὴς ἤτανε μασῶνος μοντέρνος, νεωτεριστὴς καὶ ἔκαμε πολὺ κακὸ στὴν Ἐκκλησία. Αυτός ἦταν καὶ κατὰ τοῦ μοναχισμοῦ. Ὅταν ὁ Ἅγιος ἀγωνιζόταν μὲ τόσες δυσκολίες νὰ κτίση τὸ Μοναστήρι, ἐπῆγε καὶ τὸν ἀπέτρεπε...

- Τί κάνεις ἐδῶ; Μοναστήρι κτίζεις τώρα; Δεν βλέπεις ὅτι τόσα ἐξωκκλήσια γύρω ἐδῶ ἐρήμωσαν; Δὲν εἶναι γιὰ Μοναστήρια στὴ σημερινὴ ἐποχή.

Ὁ Πενταπόλεως ὅμως ἐξηκολούθησε, καὶ ἔγινε τὸ Μοναστήρι καὶ ἄλλα πολλὰ κατόπιν, ὥστε ἡ Αἴγινα σήμερον νὰ ἔχη τὰ περισσότερα Μοναστήρια.

Τὸ προεῖπεν ὁ Ἅγιος: «Θὰ γίνη, εἶπεν, ἡ Αἴγινα τὸ Ἅγιον Ὅρος τῶν Μοναζουσῶν». Καὶ ἤδη ἔχει ἐννέα Μοναστήρια γυναικών... Ἀλλὰ καὶ ποία διαφορὰ στὸ τέλος τῶν δύο Ἱεραρχῶν.

Ὁ Μεταξάκης, ποὺ ἔκαμε τόσα εἰς βάρος τῆς Ὀρθοδοξίας, εἶχεν οἰκτρὸν τέλος. Τὸν βρῆκαν ἕνα πρωὶ κάτω ἀπὸ τὸ κρεββάτι του νεκρὸν καὶ μὲ τὴν γλώσσαν του ἔξω.

Αὐτὴν ἀκριβῶς τὴν γλώσσαν, ποὺ ἔλεγε αὐτὰ στὸν Ἅγιο καὶ τόσα εἰς βάρος τῆς Ἱερᾶς Παραδόσεως καὶ τῆς Ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας..

Λαός κατά συστήματος

Γράφει ο Γιώργος Μαλούχος 

Αν υπάρχει κάτι που μπορεί να πει κανείς με βεβαιότητα για τις αμερικανικές εκλογές μετά τη νίκη Τραμπ, δεν αφορά τόσο τον νικητή, όσο την ηττημένη: ότι, με την ψήφο του, ο αμερικανικός λαός τιμώρησε το σύστημα της χώρας του και την υποκρισία που, όπως σε πολλές άλλες χώρες της Δύσης, έτσι κι εκεί είχε για τα καλά ριζώσει και σαν φυτό που αναρριχάται γρήγορα, είχε πλέον, σκεπάσει τα πάντα.

Όταν μια χώρα, ειδικά εκείνη με τη μεγαλύτερη ισχύ, αλλά και με την πιο έντονα ανεπτυγμένη φιλελεύθερη και δημοκρατική παράδοση στον κόσμο, γίνεται σταδιακά πολιτική «ιδιοκτησία» οικογενειών, την ώρα που το ίδιο το σύνταγμά της έχει κάνει ότι είναι δυνατόν για να προβλέψει το αντίθετο, η παρακμή είναι μονόδρομος: οι θεσμοί εξασθενούν, η πραγματική πολιτική γίνεται υπόθεση των λίγων, ενώ η απόσταση που τους χωρίζει από τους πολλούς μεγαλώνει μέρα με τη μέρα και «κλείνει» μόνον την ώρα που πλησιάζουν οι εκλογές με τις οποίες τα συστήματα ευελπιστούν να αναβαπτιστούν για να συνεχίσουν, από την επομένη…

Ε, στην Ιστορία των δημοκρατικών χωρών, έρχονται στιγμές που στις συνειδήσεις των πολιτών τα συστήματα πρέπει πλέον να σπάσουν. Το πώς θα σπάσουν είναι μία άλλη υπόθεση, η οποία άλλοτε καταλήγει καλά κι άλλοτε όχι. Όμως πρέπει να σπάσουν. Και το αίσθημα αυτό αποδείχθηκε τον τελευταίο χρόνο εξαιρετικά ισχυρό στις χώρες της αγγλοσαξωνικής δημοκρατικής παράδοσης: αυτό ακριβώς συνέβη, επί της ουσίας και στη Μεγάλη Βρετανία με το δημοψήφισμα και, τώρα, στις ΗΠΑ.

Ο Τραμπ μιλάει άσχημα για τις γυναίκες – όμως ο Κλίντον έχει το αληθινά κακό παρελθόν μαζί τους. Ο Τραμπ εμφανίζεται ως αμφισβητίας των μηχανισμών, όμως η Κλίντον έχει τα θέματα με τα emails και το FBI. Ο Τραμπ είναι ο οικονομικός μεγιστάνας, όμως υπέρ της Κλίντον είναι που όλα τα μεγάλα συστημικά μέσα έδιναν μέχρι και πριν από δώδεκα ώρες πιθανότητες νίκης πάνω από 90%!...

Οι λαοί κουράστηκαν από το παραμύθι και την υποκρισία των συστημάτων, ειδικά αυτών που χτίστηκαν πάνω στα παραμύθια περί σεβασμού των ίδιων των λαών, αριστεράς, προδευτικότητας κοκ.

Και, πλέον, απαντούν…

Πηγή "Το Βήμα"

kostasxan

Αμέθυστος 

Ο Ελληνικός και ο Ευρωπαϊκός διαφωτισμός στα σύγχρονα σχολικά βιβλία.

Γράφει ο Κωνσταντίνος Χολέβας- Πολιτικός Επιστήμων

Ομιλία στο Δ’ Επιστημονικό Συνέδριο της Εκκλησίας της Ελλάδας για την Τουρκοκρατία και το 1821.
Ιερά Μονή Πεντέλης, 23 Οκτωβρίου 2015.
Το κείμενο περιλαμβάνεται στον Τόμο των Πρακτικών του Συνεδρίου από τις εκδόσεις Αρχονταρίκι.



Στη σύγχρονη ιστοριογραφία παρατηρείται η τάση ορισμένων επιστημόνων να αγνοούν ή να υποτιμούν την ελληνορθόδοξη ιδεολογία των λογίων και αγωνιστών της Τουρκοκρατίας και του 1821. Η ομάδα αυτή των ερευνητών προβάλλει ως μοναδική πηγή καλών για τον Ελληνισμό του 18ου και 19ου αιώνος τον Δυτικό Διαφωτισμό και τη Γαλλική Επανάσταση του 1789. Από την άλλη πλευρά βλέπουμε να αναπτύσσεται και μία άλλη σχολή σκέψης, η οποία δεν αρνείται τον Διαφωτισμό ως πνευματικό και πολιτικό κίνημα που επηρέασε σημαντικά την Ελλάδα και την Ευρώπη, αλλά επισημαίνει ταυτοχρόνως και τον εκπαιδευτικό, αγωνιστικό, πολιτιστικό και απελευθερωτικό ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας, είτε σε κεντρικό επίπεδο (Οικουμενικό Πατριαρχείο) είτε σε τοπικό επίπεδο (Επίσκοποι, ιερείς, μοναστήρια).

Α. ΤΡΙΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ ΣΧΟΛΙΚΑ ΒΙΒΛΙΑ

Η ιδεολογική διαφωνία είναι εμφανής και στα σχολικά βιβλία των τελευταίων ετών. Η τυπολογία που διαμορφώνεται είναι προφανής, αν διαβάσουμε τρία ενδεικτικά σχολικά εγχειρίδια. Θα παρουσιάσω, λοιπόν, την άποψη περί των πνευματικών ρευμάτων του υποδούλου Ελληνισμού, όπως αυτή διδάσκεται: α) Στο σχολικό βιβλίο Ιστορίας της Στ΄ Δημοτικού, β) στο σχολικό βιβλίο Ιστορίας της Γ΄ Γυμνασίου και γ) στα Κείμενα Νεοελληνικής Λογοτεχνίας της Α΄ Λυκείου. Τα σχολικά αυτά εγχειρίδια βρίσκονται σε χρήση κατά την σχολική περίοδο 2015- 2016.

Το πρώτο βιβλίο, λοιπόν, που έχουμε στα χέρια μας είναι η « Ιστορία του νεότερου και σύγχρονου κόσμου» της Στ΄ Δημοτικού. Συγγραφείς είναι οι Ιωάννης Κολιόπουλος, Ιάκωβος Μιχαηλίδης, Αθανάσιος Καλλιανιώτης και Χαράλαμπος Μηνάογλου. Οι συγγραφείς προσπαθούν να δώσουν στα παιδιά των 11-12 ετών με απλά λόγια, χρήσιμα παραθέματα και πλούσια εικονογράφηση την έννοια της συνθέσεως. Δηλαδή παρουσιάζουν τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό ως ένα πολύ αξιόλογο ρεύμα στην επιστήμη, τη διανόηση και στην πολιτική, αλλά παραλλήλως τονίζουν τον ρόλο της Ορθόδοξης Εκκλησίας και της Ελληνορθόδοξης Μεγάλης Ιδέας για την αφύπνιση του Γένους.

Στη σελίδα 17 του βιβλίου δίδεται ο ορισμός του Διαφωτισμού: «Οι αλλαγές που συντελέστηκαν στην Ευρώπη, εκφράστηκαν κατά τον 18ο αιώνα με το πνευματικό κίνημα του Διαφωτισμού. Ο Διαφωτισμός ξεκίνησε από την Αγγλία, καλλιεργήθηκε όμως κυρίως στη Γαλλία. Οι εκφραστές του, αμφισβητώντας τις προλήψεις και τις δεισιδαιμονίες, έδωσαν έμφαση στο φωτισμό του ανθρώπου μέσω τη παιδείας, προκειμένου να κατανοήσει τα δικαιώματά του. Ο Βολταίρος μίλησε για την ανεξιθρησκία, ο Ρουσσώ για την ελευθερία και την ισότητα, ο Λοκ και ο Μοντεσκιέ για την αξία των νόμων. Οι Διαφωτιστές εναντιώθηκαν στη θανατική ποινή και τα βασανιστήρια, στη δουλεία και τον πόλεμο» .

Στη σελίδα 59 παρουσιάζονται δύο μορφές του Ελληνισμού που επηρεάστηκαν από τις ιδέες του Διαφωτισμού. Ο Ρήγας Φεραίος και ο Αδαμάντιος Κοραής. Για τον πρώτο αναφέρεται ότι στο Βουκουρέστι «επηρεάστηκε από τις ευρωπαϊκές ριζοσπαστικές ιδέες, κάνοντας κύριο στόχο την απελευθέρωση της πατρίδας του». Για τον δεύτερο υπογραμμίζεται ότι στη Γαλλία «γνώρισε από κοντά τη Γαλλική Επανάσταση και τις φιλελεύθερες ιδέες της».

Για να παρουσιάσει την ταυτόχρονη επίδραση ελληνορθοδόξων και διαφωτιστικών ιδεών το βιβλίο αφιερώνει αρκετές σελίδες στην αφυπνιστική δράση εκκλησιαστικών προσωπικοτήτων. Στις σελίδες 52-53 γίνεται εκτενής αναφορά στους δασκάλους του Γένους και στον Νεοελληνικό Διαφωτισμό με εκπρόσωπό του, μεταξύ άλλων και τον Άγιο Κοσμά τον Αιτωλό. Αναφέρεται ορθώς ότι: « Ξεχωριστή προσωπικότητα αποτελεί ο Άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, ο οποίος συνδύασε το πνεύμα του Νεοελληνικού Διαφωτισμού και της παιδείας με τη θρησκευτική πίστη και την εθνική συνείδηση. Ήταν λόγιος μοναχός του Αγίου Όρους, ιεροκήρυκας και μάρτυρας» .

Οι συγγραφείς θέλοντας να προβάλουν τον μορφωτικό ρόλο των Ορθοδόξων κληρικών και να τονίσουν ότι ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός αποδεχόταν την Χριστιανική Πίστη – σε αντιδιαστολή προφανώς με τον Ευρωπαϊκό Διαφωτισμό- παρουσιάζουν στις σελίδες 56-57 εικόνες και βιβλία Ορθοδόξων κληρικών και μοναχών, οι οποίοι εργάστηκαν για την εθνική και εκπαιδευτική ανόρθωση των υποδούλων. Εξ άλλου στις σελίδες 54-55 υπάρχει ένα παράθεμα εκτός υποχρεωτικής ύλης, αλλά χρήσιμο και με εικονογράφηση, το οποίο αναφέρεται στο Κρυφό Σχολειό ως αποτύπωση στη συλλογική μνήμη των δυσκολιών της πρώτης περιόδου μετά την Άλωση. Το σημείο αυτό θα μπορούσε να συμπληρωθεί με βάση τη νεώτερη βιβλιογραφία περί Κρυφού Σχολειού και τις μαρτυρίες ξένων περιηγητών, όπως ο Γάλλος Ρενέ Πυώ, ο οποίος μιλά για κρυφή ελληνική παιδεία στο τουρκοκρατούμενο Αργυρόκαστρου των αρχών του 20ού αιώνος(1).

Η ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΔΙΔΑΣΚΑΛΙΑ ΠΕΡΙ ΤΩΝ ΑΓΓΕΛΩΝ

Η Ψυχή μετά τον θάνατον
Του π. Σεραφείμ Ρόουζ
Από τους λόγους του ίδιου του Κυρίου γνωρίζουμε ότι την ψυχή κατά τον θάνατο την προϋπαντούν άγγελοι. Εγένετο δε αποθανείν τον πτωχόν και απενεχθήναι αυτόν υπό των αγγέλων εις τον κόλπον Αβραάμ[1].

Την μορφή επίσης με την οποία εμφανίζονται οι άγγελοι την γνωρίζουμε κι αυτήν από το Ευαγγέλιο: Άγγελος γαρ Κυρίου καταβάς... Ην δε η ιδέα αυτού ως αστραπή και το ένδυμα αυτού λευκόν ωσεί χιών[2]. Είδον νεανίσκον περιβεβλημένον στολήν λευκήν[3]. άνδρες δύο εν εσθήσεσιν αστραπτούσαις[4], δύο αγγέλους εν λευκοίς καθεζομένους[5].

Στην ιστορία της Χριστιανικής θρησκείας οι άγγελοι παρουσιάζονται πάντοτε με την ίδια μορφή, δηλαδή σαν εξαστράπτοντες νεανίσκοι περιβεβλημένοι στολήν λευκήν. Η παράδοσις επίσης στην τέχνη της εικονογραφίας έχει επιδείξει διά μέσου των αιώνων συνέπεια ως προς την όψι των αγγέλων, που απεικονίζονται ακριβώς σαν εξαστράπτοντες νεανίσκοι, (συχνά με πτέρυγες, που είναι βέβαια ένα συμβολικό χαρακτηριστικό και δεν απαντάται συνήθως στις οράσεις αγγέλων).
Εξ άλλου η Ζ’ Οικουμενική Σύνοδος του 787 μ.Χ. ώρισε ότι οι άγγελοι πρέπει να περιγράφωνται μόνο κατ’ αυτόν τον τρόπο, δηλαδή με ανδρική μορφή.
Οι «ερωτιδείς» της δυτικής τέχνης της Αναγεννήσεως και των μεταγενεστέρων εποχών είναι παγανιστικής εμπνεύσεως και δεν έχουν καμμία σχέσι με τους αληθινούς αγγέλους. Πράγματι, η Ρωμαιοκαθολική και Προτεσταντική Δύσις έχει ξεφύγει πολύ από την διδασκαλία της Αγίας Γραφής και από την αρχαία χριστιανική παράδοσι όχι μόνον ως προς την απεικόνισι των αγγέλων στην τέχνη, αλλά γενικότερα απ’ όλην την διδασκαλία περί πνευματικών όντων. Αν θέλουμε να καταλάβουμε την αληθινή χριστιανική διδασκαλία για την κατάστασι της ψυχής μετά τον θάνατο, είναι απαραίτητο να κατανοήσουμε καλά το σφάλμα τούτο.

Οἱ Ἄγγελοι κατὰ τὴν διδασκαλία τοῦ π. Ἰωάννη Ρωμανίδη

«Ἐμπειρικὴ Δογματική τῆς Ὀρθοδόξου Καθολικῆς Ἐκκλησίας κατὰ τὶς προφορικὲς παραδόσεις τοῦ π. Ι. Ρωμανίδη» Τόμος Β΄

Οἱ θεοπτες, μετέχοντας τῆς φωτιστικῆς καὶ θεοποιοῦ ἐνεργείας τοῦ Θεοῦ, βλέπουν τοὺς ἀγγέλους καὶ τοὺς κεκοιμημένους Ἁγίους μέσα στὴν δόξα τοῦ Θεοῦ καὶ διακρίνουν μιὰ ἄλλη διάσταση χρόνου.

Αὐτό, τὸ ὑψηλότερο ἐπίπεδό τοῦ χρόνου, τὸ ἀποκάλεσαν «αἰώνα» καὶ τὸ διέκριναν ἀπὸ τὸν αἰσθητὸ χρόνο τῆς δημιουργίας ποὺ ζοῦσαν, πρὶν ἀπὸ τὴν θεοπτικὴ ἐμπειρία, ἀλλὰ καὶ ἀπὸ τὸ ἀπρόσιτο Φῶς, στὸ ὁποῖο κατοικεῖ ὁ Θεὸς καὶ τὸ ὁποῖο ἀποκάλεσαν «ἀΐδιον». Ὁ ἅγιος Γρηγόριος ὁ Θεολόγος λέγει ὅτι αἰώνας εἶναι ὁ χρόνος ποὺ θὰ σταματήση νὰ κινῆται, καὶ χρόνος εἶναι ὁ αἰώνας ποὺ μετρᾶται κινούμενος. Πάντως, ὁ αἰώνας εἶναι ἄλλο ἐπίπεδό τοῦ χρόνου, καὶ διακρίνεται ἀπὸ τὸ ἀΐδιο, τὸ ὁποῖο ἀποδίδεται στὸν Θεό.

Μέσα στοὺς αἰῶνες ζοῦν καὶ οἱ ἄγγελοι, τὰ νοερὰ πνεύματα ποὺ δημιουργήθηκαν ἀπὸ τὸν Θεό, γι’ αὐτὸ καὶ οἱ ἄγγελοι καλοῦνται καὶ αὐτοὶ αἰῶνες. Εἶναι χαρακτηριστικό το χωρίο τοῦ Ἀποστόλου Παύλου: «ἐπ' ἐσχάτων τῶν ἡμερῶν τούτων ἐλάλησεν ἡμῖν ἐν υἱῷ, ὃν ἔθηκε κληρονόμον πάντων, δι' οὗ καὶ τοὺς αἰῶνας ἐποίησεν» (Ἑβραίους Α’, 2).

«Εἰς τοὺς αἰῶνες εἶναι καὶ ὁ χρόνος τῶν ἀγγέλων, ποὺ δὲν εἶναι περιορισμένος ὁ Ἄγγελος ἀπὸ τὴν ὕλη. Ὁπότε, κινεῖται μέσα σὲ χρονικὰ διαστήματα, τὰ ὁποῖα δὲν ὁμοιάζουν μὲ τὰ δικά μας».

«Ὁ ἄνθρωπος κάτι ὀλίγον συλλαμβάνει ἀπὸ τὸν χρόνον. Ἀπὸ τὸν αἰώνα τίποτε περίπου, ἐκτὸς ἂν φθάνη στὴν θέωση καὶ ἔχη διορατικότητα καὶ ὁ ἴδιος βλέπη ἕναν Ἄγγελο, ὁπότε ἔχει μιὰ ἐμπειρία τοῦ Ἀγγέλου».